Απάντηση στη συλλογή υπογραφών για το ουκρανικο
Γράφει ο Μητροπολίτης Πισιδίας κ. Σωτήριος
Αγαπητοί εν Κυρίω αδελφοί και αδελφές,
Μου έστειλαν εδώ στο Μοναστήρι στην Κορέα, όπου εγκαταβιώ, το γράμμα που λάβατε και σεις και καλείσθε να υπογράψετε. Ο συντάκτης του γράμματος αυτού σας καλεί να συμφωνήσετε και να υπογράψετε ένα κείμενο, για τις θέσεις του οποίου πρέπει να έχετε γνώση των Ιερών Κανόνων, της δογματικής διδασκαλίας και της Ιστορίας της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας.
Απορώ πώς ο συντάκτης της επιστολής, δίκην Δημοψηφίσματος, παρακινεί τον ευσεβή Ελληνικό λαό σε τέτοια ενέργεια! Και ο κάθε ευσεβής Χριστιανός καλείται να το υπογράψει, για να διαφωτίσει (!) τον Αρχιεπίσκοπο και όλους τους Μητροπολίτες, ποια απόφαση πρέπει να πάρουν, λες και όλοι αυτοί που ασχολούνται σε όλη τους τη ζωή με τα θέματα αυτά, δεν γνωρίζουν τίποτε από Ιερούς Κανόνες, δεν αισθάνονται την αρχιερατική τους ευθύνη και έχουν ανάγκη από ένα υποβολιμαίο κείμενο να τους διαφωτίσει και ποδηγετήσει στις αποφάσεις τους, για ένα τόσο σοβαρό εκκλησιαστικό πρόβλημα.
Και είναι θλιβερό, ένα πρόσωπο, που ασφαλώς αγαπά την Εκκλησία, να καταφέρεται, κατά τρόπον αντιδεοντολογικό και αντιεκκλησιαστικό, εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχου και των περί Αυτόν.
Και για να δώσει εγκυρότητα στην πολεμική του αυτή επιδιώκει να συμπαρασύρει και ευλαβείς πιστούς να συνυπογράψουν τις αυθαίρετες και λανθασμένες απόψεις του.
Αδελφοί μου, νομίζω ότι το Ουκρανικό δεν είναι το κύριο θέμα του συντάκτη της επιστολής. Ο άνθρωπος, ως φαίνεται, θεωρεί τον εαυτό του αυθεντία επί παντός θεολογικού και εκκλησιαστικού θέματος. Αυτός νομίζει ότι είναι ο αυθεντικός ερμηνευτής των Ιερών Κανόνων. Τί ξέρει ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο Αρχιεπίσκοπος και οι Μητροπολίτες! Αυτός πρέπει να τους διδάξει τί πρέπει να κάνουν! Και επειδή ασθάνεται ότι αν εμφανιστεί μόνος του, με λίγους μόνον συνιδεάτες του δεν θα εισακουστεί, επιδιώκει να εκμεταλλευτεί την ευλάβεια και την προσήλωση των πιστών στους θεσμούς της Εκκλησίας, για να ισχυροποιήσει τις θέσεις του με την υπογραφή όσων το δυνατόν περισσοτέρων οπαδών.
Προσέξετε αδελφοί μου. Μην πέσετε στην παγίδα και γίνετε συνυπεύθυνοι στην ενίσχυση φανατικών δυνάμεων. “Ο θρησκευτικός φανατισμός είναι το χειρότερον είδος φανατισμού“, μας δίδασκε στη Θεολογική Σχολή ο αείμνηστος Β. Στεφανίδης, Καθηγητής Εκκλησιαστικής Ιστορίας.
Επειδή το Ουκρανικό θέμα από ετών με απασχολεί, θα ήθελα να σας πώ μερικά πράγματα που ο ίδιος εβίωσα και διεπίστωσα.
Στα ογδόντα μου χρόνια μού ανετέθη η διαποίμανση της Μητρόπολης Πισιδίας και της ευρύτερης περιοχής Ατταλείας, Αλάγιας κλπ. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, χιλιάδες ρωσσόφωνοι αναζήτησαν καλύτερες συνθήκες ζωής στην περιοχή της Ατταλείας. Σήμερα υπολογίζονται σε 116.000.
Ανοίξαμε Εκκλησίες στην Αττάλεια και Αλάνια. Άρχισαν να προσέρχονται πιστοί από διάφορες Ορθόδοξες χώρες. Ένας μεγάλος αριθμός από τους εκκλησιαζομένος ήσαν Ουκρανοί, οι οποίοι στην πατρίδα τους είχαν βαπτιστεί σε Ναούς που υπάγονταν στην αποκαλουμένη “σχισματική Ουκρανική Εκκλησία”. Για τον λόγον αυτόν δεν τους κοινωνούσαμε. Το ίδιο πρόβλημα είχαν οι Ουκρανοί αυτοί και σε άλλες περιοχές. Ετέθη πρόβλημα: Τι θα γίνει με όλους αυτούς τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους, που, παρ’ όλους τους επί δεκαετίες διωγμούς του κομμουνιστικού καθεστώτος, κατόρθωσαν να διατηρήσουν την Ορθόδοξη Πίστη τους και τώρα αντιμετώπιζαν τον αποκλεισμό από το Σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας; Και δεν ήταν λίγοι. Στα 40 και πλέον εκατομμύρια του πληθυσμού της Ουκρανίας, οι “σχισματικοί” -με τις 10.000 περίπου Ενορίες- υπερέβαιναν τον πληθυσμό της Ελλάδος! Για σκεφθείτε το! Τόσα εκατομμύρια Ορθόδοξοι αποκομμένοι από το Άγιο Σώμα της Εκκλησίας! Και ποιό ήταν το μεγάλο αμάρτημά τους για να αποκοπούν από την Ορθοδοξία; Το ότι μετά την απελευθέρωσή τους από το κομμουνιστικό καθεστώς, που τους είχε επιβάλει η Μόσχα, και την εθνική τους ανεξαρτησία, ήθελαν και αυτοί, όπως οι άλλοι ορθόδοξοι λαοί, (Βουλγαρία, Σερβία ακόμη και η Αλβανία, με πολύ μικρότερο αριθμό Ορθοδόξων πιστών), την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Οι προσπάθειες ετών του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την λύση του Ουκρανικού προβλήματος, σε συνεργασία με το Πατριαρχείο Μόσχας, απέβησαν άκαρπες.
Τι έπρεπε λοιπόν να γίνει; Να παραμένουν εσαεί τα εκατομμύρια αυτά των Ουκρανών Ορθοδόξων πιστών αποκομμένα από την Ορθοδοξία; Και η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου προχώρησε, μετά από επισταμένη μελέτη, στην άρση του σχίσματος και επανένωσε όλους αυτούς τους αδελφούς μας με την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία.
Αλλά αυτό, αντί να χαροποιήσει όλους, ενόχλησε σφόδρα όχι μόνον τον Πατριάρχη Μόσχας αλλά – τι παράδοξον; – και κάποιους Έλληνες, οι οποίοι για δικούς τους λόγους εχθρεύονται το Οικουμενικό Πατριαρχείο και έθεσαν σκοπό της ζωής τους να το πολεμούν. Και τί υποκρισία! Διακηρύττουν ότι αγαπούν και σέβονται το Πατριαρχείο και επειδή “τους έφαγε ο καημός” για το Πατριαρχείο, καταδικάζουν τις ενέργειές του! Και αποφαίνονται στο γράμμα που σας έστειλαν να υπογράψετε:
Παράγραφος 9. “Ἡ περιοχὴ τῆς Οὐκρανίας (στὶς ἐκκλησιαστικὲς πηγὲς ἀναφέρεται κυρίως ὡς Μικρὰ Ρωσία) ἀπὸ τὸ 988 μ.Χ. μέχρι τὸ 1686 μ.Χ. ὑπαγόταν στὸν Οἰκουμενικὸ Θρόνο. Μὲ τὴν Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Πατριάρχου Διονυσίου Δ ́ ὑπήχθη κανονικῶς στὸ Πατριαρχεῖο Μόσχας.”
Καλά, τόσο στραβούς θεωρεί ο συντάκτης του γράμματος τον Πατριάρχη και τους 12 Συνοδικούς Αρχιερείς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που να μη μπορούν να καταλάβουν τί τέλος πάντων γράφει αυτή η Πατριαρχική Πράξη, που είναι καταχωρημένη στα Αρχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου; Αλήθεια, ο συντάκτης της επιστολής πήγε και διάβασε στο Πατριαρχικό Αρχειοφυλακείο την Πατριαρχική Πράξη και έβγαλε αυτό το συμπέρασμα; Μήπως παρ’ όλη την ευφυΐα του, άλλα διάβασε και άλλα κατάλαβε; Είναι αυθαίρετη η άποψή του ότι: “Μὲ τὴν Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Πατριάρχου Διονυσίου Δ´ ὑπήχθη κανονικῶς στὸ Πατριαρχεῖο Μόσχας.” Είναι μεγάλο το λάθος του. Όπως λάθος είναι και όλα τα συμπεράσματα που εξάγει από αυτή τη λανθασμένη βάση του. Δεν αναγράφεται τίποτε στην Πατριαρχική αυτή Πράξη περί κανονικής υπαγωγής της Εκκλησίας της Ουκρανίας στο Πατριαρχείο Μόσχας. Λυπάμαι για τον συντάκτη τού προς υπογραφήν γράμματος, που η έχθρα του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον ώθησε στην διαστρέβλωση του περιεχομένου της Πατριαρχικής Πράξης του αοιδίμου Πατριάρχη Διονυσίου Δ΄.
Η προσπάθεια του συντάκτη του γράμματος να κατηγορήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο για σωρεία παραβάσεων των Ιερών Κανόνων τον ώθησε στο να γράψει και τα εξής:
Παράγραφος 7α “Εἶναι δυνατὸν νὰ τῆς ἐπιβληθεῖ μὲ τὴ βία, ἢ νὰ τιμωρηθεῖ ἐπειδὴ δὲν ἀποδέχθηκε;” Μα, προς Θεού! Πού στηρίζει τον ισχυρισμό του αυτόν, ότι, δηλαδή, το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιβάλλει βία και τιμωρεί τους υπό τον Μητροπολίτην Κιέβου Ονούφριον Αρχιερείς και πιστούς της Ουκρανίας: Όλοι όσοι ανήκουμε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο συνεχίζουμε να αγαπούμε και να δεχόμαστε ως αδελφούς μας όλους τους Ορθοδόξους Κληρικούς και λαϊκούς της Ουκρανίας, φυσικά και τους υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο, όπως επίσης και όλους τους Ρώσσους, από τον Πατριάρχη Μόσχας μέχρι και τον τελευταίο πιστό. Σε όλες δε, τις θείες Λειτουργίες που παρίσταται ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, όπως πάντοτε, μνημονεύεται το όνομα του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και πάσης Ρωσσίας Κυρίλλου.
Επειδή ο συντάκτης της επιστολής στηρίζεται σε λανθασμένη βάση, δεν ευσταθούν και τα παρακάτω που γράφει περί τιμωρίας του Πατριαρχείου Μόσχας και περιφρονήσεως της υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο Εκκλησίας της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Παράγραφος 16. “Δὲν μποροῦμε μὲ κανένα τρόπο νὰ δικαιολογήσουμε τὴ χορήγηση τῆς αὐτοκεφαλίας ὡς τιμωρία πρὸς τὸ Ρωσικὸ Πατριαρχεῖο γιὰ τὴν «ἀλαζονεία», τὶς «ἀντιεκκλησιαστικὲς ἐνέργειες», τὶς «ἀταξίες», τὴν «ἐκκοσμίκευση» κοκ… Σὲ τελικὴ ἀνάλυση: ὅ,τι πρόβλημα καὶ νὰ ἔχει ἡ Κωνσταντινούπολη μὲ τὴ Μόσχα πῶς τὸ θεραπεύει (;) ἀκυρώνοντας μιὰ ὁλόκληρη Σύνοδο 90 ἐπισκόπων ὡς ἀντικανονική; Πῶς περιφρονεῖ μία ὁλόκληρη Ἐκκλησία μὲ 12.000 ἐνορίες καὶ ἑκατομμύρια πιστούς.”
Τα ανωτέρω είναι αποκυήματα αρρωστημένης φαντασίας, αν όχι ηθελημένης διαστροφής της πραγματικότητας, για την έξαψη μεγαλύτερης έχθρας κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Γράφεται επίσης στο γράμμα: Παράγραφος 17. “Στεκόμαστε μὲ μεγάλο σεβασμὸ καὶ ἐκφράζουμε τὴν ἀμέριστη συμπάθεια καὶ τὴ συμπαράστασή μας στὰ ἑκατομμύρια τῶν μελῶν τῆς κανονικῆς ἐν Οὐκρανίᾳ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας“
Μου προκαλεί, όντως, εντύπωση η μονομερής “αμέριστη συμπάθεια και συμπαράσταση” του συντάκτη της επιστολής, μόνον προς τους υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο και το Ρωσσικό Πατριαρχείο πιστούς της Ουκρανίας! Δεν είδα κανένα λόγο χριστιανικής αγάπης και προς τα άλλα εκατομμύρια των Ορθοδὀξων πιστών της Ουκρανίας! Όμως ο Χριστός, ασφαλώς και γι’ αυτούς σταυρώθηκε και κάθε ποιμένας, ιδιαίτερα δε “ὁ πρῶτος τῇ τάξει” στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, έχει χρέος να μεριμνήσει για την επαναφορά όλων στην Ποίμνη του Χριστού. Και αυτό ακριβώς έκανε: Επανένωσε τα εκατομμύρια των Ορθοδόξων πιστών με την Ορθόδοξία, από την οποία η Μόσχα τους είχε αποκόψει.
Επίσης εντύπωση μου προκαλεί και κάτι ακόμη: Πώς Έλληνας Ορθόδοξος έγραψε τόσες συκοφαντίες εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, και στην αγωνία του να υπερασπιστεί την ακριβή τήρηση των Ιερών Κανόνων δεν βρήκε την παραμικρή παραβίαση, έστω και ενός Ιερού Κανόνα από τον Πατριάρχη Μόσχας κ. Κύριλλο!
Συγκεκριμένα:
-Θεωρεί σύμφωνη με τους Ιερούς Κανόνες την απόφαση της Ρωσικής Ιεράς Συνόδου να απαγορεύει στους ανά την οικουμένη Ρώσσους πιστούς την θεία Μετάληψη σε ιερούς ναούς υπαγομένους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο! Έχει αντιληφθεί τι ψυχικό τραυματισμό και πόσα ποιμαντικά προβλήματα έχει προκαλέσει σε πλήθη Ρώσσων πιστών η απόφαση αυτή;
-Θεωρεί σύμφωνο με τους ιερούς Κανόνες τον διορισμό Ρώσσων Αρχιερέων και Ιερέων σε πόλεις της Ασίας και της Μικράς Ασίας, όπου είναι εγκατεστημένοι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και καλύπτονται πλήρως οι λειτουργικές ανάγκες και των Ρώσσων πιστών, και μάλιστα, στην Κωνσταντινούπολη, την έδρα του Οικουμενικού Πατριάρχη;
Γνωρίζει άραγε ο συντάκτης της επιστολής ότι για να αποκτήσουμε ναούς χάριν των ρωσσοφώνων στην Αττάλλεια και Αλάνια, έγινα φορτικός σε συγγενείς και φίλους και σε όλους τους γνωστούς μου στην Ελλάδα, Αυστραλία, Αμερική, Καναδά κλπ. να προσφέρουν τον οβολό τους, και τώρα να προσπαθεί ο ρώσσος ιερέας, που εγκαταστάθηκε από τη Μόσχα στην Αττάλεια, να παρακινεί τους χριστιανούς να μην εκκλησιάζονται στους ναούς μας, αλλά να πηγαίνουν εκεί που λειτουργεί αυτός; “Γιατί μας πιέζουν να φύγουμε από την Εκκλησία μας; Αφού αυτή είναι η Εκκλησία μας· για εμάς έγινε!” έρχονται και μου εκφράζουν τον πόνο τους με δάκρυα οι πιστοί. Βρίσκονται επίσης σε δύσκολη θέση διότι δέχονται πιέσεις, όπως μου λένε, και από τις Διπλωματικές Ρωσσικές Αρχές.
Αισθάνομαι ότι σας κούρασα. Γι’ αυτό δεν θα αναφερθώ στα άλλα σημεία του γράμματος, ούτε θα αναλύσω την άποψή μου ότι η Εκκλησιαστική Διοίκηση της Μόσχας βρήκε αφορμή το Ουκρανικό θέμα για να θέσει σε εφαρμογή το από αιώνων γνωστό σχέδιό της για την καθιέρωση της Μόσχας ως «Τρίτης Ρώμης». Προς τούτο πρέπει να περιθωριοποιηθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο, (το οποίο ήδη από καιρού δεν το αποκαλεί Οικουμενικό). Έτσι, με μία απόφαση πρωτάκουστη, “κλώτσησε” την Μητέρα Εκκλησία, την χαρακτήρισε (ἄκουσον, ἄκουσον!) σχισματική, και, με όλα τα μέσα που εκείνη γνωρίζει, προσπαθεί να παρασύρει με το μέρος της και όλες τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Αυτά ήταν αναμενόμενα για όσους παρακολουθούμε από την δεκαετία του ’40 τα τεκταινόμενα. Εκείνο όμως που δεν περίμενα και με εκπλήττει είναι το ότι υπάρχουν κάποιοι Ορθόδοξοι Έλληνες κληρικοί και λαϊκοί και κάποια ελληνικά δημοσιογραφικά πρακτορεία, που προβάλλουν με πηχιαίους τίτλους την ρωσσική προπαγάνδα σε βάρος του μαρτυρικού Οικουμενικού Πατριαρχείου! Αυτό βαθύτατα με θλίβει…
Είθε ο Κύριος, που ζωογονεί την Εκκλησία Του, να παύσει τα σχίσματα και τις διαιρέσεις και να της χαρίσει την ενότητα και την ειρήνη.
Ο καθένας μας είθε να έχει καλήν απολογίαν ενώπιον του φοβερού βήματος του Χριστού!
Αγαπητοί μου, τα ανωτέρω σας έγραψα, αισθανόμενος το χρέος μου ως ταπεινού Επισκόπου της Εκκλησίας του Χριστού, για να σας προφυλάξω, κατά το δυνατόν, από ενέργειες που θα βαρύνουν την ψυχή σας.
Με πολλή αγάπη Χριστού,
+ Ὁ Πισιδίας Σωτήριος
Πηγη: orthodoxia.info