Το ύδωρ είναι η πηγή της ζωής…

Αρχική Σελίδα Ιατρικά ΘέματαΤο ύδωρ είναι η πηγή της ζωής… Το ύδωρ είναι η πηγή της ζωής…

Της κ. Μαρίας Χανιά
Προϊσταμένη ΤΕΠ Γ.Ν. Σπάρτης

‘και είπεν ο Θεός βλαστησάτω η γη βοτάνην χόρτου σπείρον σπέρμα κατά γένος και καθ’ ομοιότητα, και ξύλον κάρπιμον ποιούν καρπόν, ου το σπέρμα αυτού εν αυτώ κατά γένος επί της γής , και εγένετο ούτως.’
(Γένεση α’ 11)

Η εξέλιξη της τεχνολογίας στην επεξεργασία του ύδατος έχει σημειώσει σημαντικά επιτεύγματα, στις ημέρες, μας ώστε να γίνεται διαρκώς αποδοτικότερη η αφαίρεση της ρύπανσης, που πολλές φορές λόγω σημαντικής επιβάρυνσης, απαιτεί πολύπλοκη επεξεργασία.
Η παρακολούθηση της ποιότητας του ύδατος και τα στοιχεία που προκύπτουν από δειγματοληπτικές χημικές και μικροβιολογικές αναλύσεις , δείχνουν μια συνεχή υποβάθμιση, που σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε να είχε προληφθεί. Η πρόληψη της ρύπανσης του ύδατος μέσω της κατάλληλης μεθοδολογίας προστασίας (Ζώνες προστασίας) είναι αναγκαία και έχει άμεσο οικονομικό αντίκτυπο, διότι η λιγότερη ρύπανση, χρειάζεται απλούστερη και οικονομικότερη επεξεργασία.
Τα υπάρχοντα καθαρά υδατικά αποθέματα ελαττώνονται προοδευτικά από τις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις της κατανάλωσης και οδηγούν στην ανάγκη αύξησης των ποσοτήτων των χρησιμοποιημένων υδάτων, που πρέπει να υποβληθούν σε επεξεργασία.
Το μήνυμα που στέλνουμε είναι καθοριστικό «πρόληψη και ελαχιστοποίηση της ρύπανσης – προστασία των υδάτων, για τη διατήρηση της επιθυμητής ποιότητας των υδάτων, για σημερινή και μελλοντική χρήση».

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος

Εισαγωγή

Γενική κατανάλωση

Κατανάλωση αναλόγως της χρήσης

Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η κατανάλωση

Επιδημιολογία των λοιμωδών νοσημάτων

Πηγές μόλυνσης

Πρόληψη και περιορισμός

Μικροβιολογική εξέταση του νερού

Χαρακτηριστικά υδρικής προέλευσης επιδημιών

Μικροβιολογική χλωρίδα του νερού

Συνήθης μικροβιολογική εξέταση

Απολύμανση του νερού – χλωρίαση

Όροι του υγιεινού ύδατος

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ.
Το ύδωρ είναι η πηγή της ζωής. Το προς δημόσια διανομή ύδωρ πρέπει να είναι υγιεινό, δηλαδή καθαρό και απαλλαγμένο από μικρόβια που προκαλούν ασθένειες. Η ζήτηση λοιπόν ενός ύδατος, έχοντας μικρή σκληρότητα ,ελεύθερο από γεύσεις και οσμές και ποιότητος τοιαύτης, ώστε να μην προκαλούνται διαβρώσεις στους σωλήνες ή εναποθέσεις ή χρωματισμοί, είναι γενική και τίθεται ως προϋπόθεση για την χρησιμοποίηση αυτού.
Σκοπός της παρούσης συγγραφής είναι η ανάπτυξη των υπαρχουσών μεθόδων επεξεργασίας του ύδατος, ώστε να καταστεί κατάλληλο, προς δημόσια διανομή.

Η ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Οι περιλαμβανόμενες στο σύστημα υδροδοτήσεως εγκαταστάσεις υδροληψίας, επεξεργασίας, αποθηκεύσεως και διανομής του ύδατος κατασκευάζονται ή επεκτείνονται με σκοπό να ικανοποιήσουν, αφ’ ενός μεν τις απαιτήσεις της καταναλώσεως ποιοτικώς, αφ’ ετέρου δε να εξασφαλίσουν την επάρκεια της παροχής σε ικανοποιητική διαθέσιμη πίεση. Οι πρώτες ανάγκες της κατανάλωσης ή η βάσει προγράμματος αντιμετώπιση αύξησης αυτών, οφείλονται στην αυξημένη ζήτηση ύδατος από μια ποικιλία καταναλωτών.

Οι χρήσεις του πόσιμου ύδατος διαχωρίζονται ως εξής:
Α) Οικιακή χρήση.
Β) Εμπορική χρήση.
Γ) Βιομηχανική χρήση.
Δ) Δημόσια χρήση.
Βάσει του διαχωρισμού αυτού ,είναι αυτονόητο η γενίκευση του όρου «πόσιμο νερό», διότι αναφέρεται και σε χρήσεις διάφορες της οικιακής .Η διατήρηση όμως και η χρήση του όρου επιβάλλεται εκ των επόμενων λόγων:
Α) Η χρήση του πόσιμου νερού και για άλλους σκοπούς πλην της ικανοποίησης των οικιακών αναγκών, αποτελεί σε πολλές καταστάσεις επιβαλλομένων εκ των πραγμάτων, λόγω της συγκέντρωσης σε μια πόλη ποικίλων δραστηριοτήτων του ανθρώπου (κατοικία , αναψυχή, βιοτεχνία, βιομηχανία κ. λ. π.). Οι παρουσιαζόμενες απαιτήσεις υδροδοτήσεως είναι δυνατόν, πλην ειδικών περιπτώσεων και μέχρι ορισμένου βαθμού, να αντιμετωπισθούν κατά τρόπο ενιαίο.
Β) Το κεντρικό σύστημα υδροδοτήσεως μιας πόλεως ή ενός οικισμού, μελετάται και κατασκευάζεται ενιαίως σε όλες της χρήσεις.
Γ) Δια του τρόπου αυτού, γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ των εντελώς διαφορετικών χρήσεων του ύδατος αποκλειστικά για τη βιομηχανία ή μόνο για άρδευση κ. λ. π .
Υπό τον όρο λοιπόν κατανάλωση «πόσιμου νερού», νοείται η συνολική εκροή εκ του κεντρικού δικτύου υδρεύσεως για όλες τις χρήσεις.

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ.
Οικιακή χρήση: Περιλαμβάνει το νερό το χρησιμοποιούμενο για πόσιν ,πλύσιμο, παρασκευή τροφίμων κ . λ . π . Η κατά κεφαλή ημερήσια κατανάλωση ποικίλει αναλόγως των συνθηκών ζωής και του γενικότερου πολιτιστικού επιπέδου. Εξαρτάται επίσης από το μέγεθος μιας πόλεως. Για την εκτίμηση της ποσότητας ύδατος της προοριζόμενης για οικιακή χρήση είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν τα ακόλουθα στατιστικά δεδομένα.
Α) Ημερήσια κατά άτομο κατανάλωση για χωριά και κωμοπόλεις πληθυσμού μέχρι 5.000 κατοίκους.50-60 lit/ ημ.και κάτοικο.
Β) Για πόλεις μέσου μεγέθους. 70-80 lit/ ημ.και κάτοικο.
Γ) Για μεγάλες πόλεις . 100-120 lit/ ημ.και κάτοικο.

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ
Α/ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΡΗΣΕΩΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
1.Οικήματα γραφείων 100-170 lt/ ημ. ανά κλίνη
2.Νοσοκομεία – Κλινικές 500-1500 lt / ημ. ανά κλίνη
3.Ξενοδοχεία 250-2000 lt/ ημ. ανά κλίνη
4.Πλυντήρια 27-45 lt/Kg
5.Εστιατόρια 2-15 lt/γεύμα
6.Κλιματισμός 23-57.000 lt κατά κεφαλήν και εποχή

Δ) Για πόλεις άνω του 1 εκ. κατοίκων. 150-300 lit/ημ.και κάτοικο.
Τα μεγέθη αυτά έχουν ενδεικτική σημασία και προσφέρονται για μία κατ’ εκτίμηση εύρεση του χρησιμοποιημένου ύδατος οικιακώς. Κατά τον STEEL, η ημερήσια κατ’ άτομο κατανάλωση ύδατος έχει τιμές μεταξύ 40-220 lit , με μέση τιμή 130-200 lit. Kατά συνέπεια μια ακριβέστερη μελέτη επιβάλλει ,εκτός από την επεξεργασία τυχόν υπαρχόντων στατιστικών στοιχείων και την αποκάλυψη και την εκτίμηση του προαναφερθέντος πολιτιστικού επιπέδου μιας πόλεως. Στον παραπάνω πίνακα δίνονται ορισμένα στοιχεία για την μελέτη αυτών.
Εμπορική και βιομηχανική χρήση: Το χρησιμοποιούμενο για το σκοπό αυτό νερό εξυπηρετεί βασικά την κίνηση ( ατμός) , τον κλιματισμό (ψύξη-θέρμανση), τον καθαρισμό και την επεξεργασία διαφόρων υλών ποικίλων βιομηχανιών και βιοτεχνιών.
Μεταξύ της συνολικής καταναλώσεως πόσιμου ύδατος μιας πόλεως και του ποσοστού της, του χρησιμοποιημένου για τη βιομηχανία , δεν υπάρχει άμεση σχέση. Το ποσοστό αυτό εξαρτάται από το είδος των τροφοδοτουμένων βιομηχανιών , αλλά και από το βαθμό εκβιομηχανοποίησης της υδροδοτούμενης περιοχής . Η ύπαρξη σημαντικών βιομηχανιών απορροφά σε μεγάλες πόλεις ,ένα ποσοστό 20-50 % της συνολικής καταναλώσεως ,σε ζώνες βιομηχανίας με αραιά κατοικήση ,το ποσοστό αυτό προσεγγίζει την συνολική κατανάλωση , ενώ είναι ανύπαρκτο σε αγροτικές περιοχές.
Δημόσια χρήση: Ένα ποσοστό της συνολικής καταναλώσεως ύδατος μιας πόλεως διατίθεται για κοινωφελή δημόσια χρήση και περιλαμβάνει συνήθως την καλλιέργεια και συντήρηση πάρκων και κήπων ,τον καθαρισμό κοινοχρήστων δικτύων (οδικού , αποχετεύσεως ) και τη διατήρηση ,σε ετοιμότητα του συστήματος πυροσβέσεως, καθώς και την υδροδότηση δημοσίων ή δημοτικών καταστημάτων απαλλαγμένων εκ των τελών ύδρευσης (φυλακές, γηροκομεία, εκκλησίες κ. λ. π. ).
Το διατιθέμενο ποσοστό ύδατος για τη διατήρηση χώρου πρασίνου εξαρτάται από το κλίμα και το βαθμό στο οποίο επιδιώκεται η διατήρηση ή επέκταση της υπάρχουσας βλαστήσεως.
Η κατάσταση συντηρήσεως και ο τρόπος λειτουργίας του δικτύου αποχετεύσεως καθώς και του οδικού δικτύου , καθορίζουν τον τρόπο ανάλογο , το διατιθέμενο για την καθαριότητα των υδάτων. Κατ’ εκτίμηση υπολογίζεται , ότι ένα ποσοστό 5% -15% της συνολικής καταναλώσεως ,συμπεριλαμβανομένης και της σβέσεως πυρκαγιών , διατίθεται για δημόσια χρήση .

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Η κατανάλωση ύδατος παρουσιάζει διαφορά από πόλη σε πόλη ,αλλά και μεταξύ διαφορετικών περιοχών της ίδιας πόλεως . Οι διαφορές αυτές εξηγούνται , αν ληφθούν υπόψη οι εξής προσδιοριστικοί παράγοντες :
Α) Η ποιότητα και το κόστος του ύδατος συντελούν θετικά ή αρνητικά στη διαμόρφωση του ύψους καταναλώσεως . Δεδομένου δε ότι, το πόσιμο νερό έπαψε να είναι «ελεύθερο αγαθό», η οικονομική δυνατότητα του καταναλωτή επηρεάζει αμέσως και την χρήση του. Είναι σαφής η διαφορά καταναλώσεως μεταξύ των περιοχών της ίδιας πόλεως ή διαφορετικών πόλεων με αντίστοιχη διαφορά στην οικονομική ευχέρεια των κατοίκων τους. Στο σημείο αυτό δύναται να αναφερθεί ότι ,ένας εύστοχος και αποδοτικός χειρισμός του όλου θέματος υδροδοτήσεως, διαθέτει πάντοτε περιθώρια μείωσης της αρνητικής επιδράσεως του κόστους. Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι, το ύψος καταναλώσεως επηρεάζεται και από την ποσότητα του ύδατος, γεγονός το οποίο εξηγεί και τη διαφορά καταναλώσεως μεταξύ πόλεων αναλόγου χαρακτήρως , κλίματος, δυναμικότητας κ. λ. π . , αλλά με διαφορά στην ποιότητα του ύδατος τους.
Β) Το κλίμα μιας περιοχής επηρεάζει αμέσως την κατανάλωση ύδατος, διότι προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό και τις ανάγκες χρήσεως του. Θερμά κλίματα απαιτούν περισσότερο νερό για οικιακή χρήση ( καθαριότητα, κλιματισμός κ. λ. π .), αλλά και σημαντικών ποσοτήτων για τη δημόσια χρήση του (πάρκα ,κήποι κ. λ. π. ).
Γ) Το μέγεθος μιας πόλεως επηρεάζει την κατανάλωση ως εξής:
Στις μικρές πόλεις λείπουν τα μέσα μεγάλης συγκεντρωτικής καταναλώσεως (νοσοκομεία, ξενοδοχεία, βιομηχανίες κ. α.) ή εφόσον υπάρχουν , απορροφούν , λόγω των μικρών διαστάσεων και του μικρού αριθμού τους, μικρό μέρος της συνολικής καταναλώσεως. Στις περιπτώσεις αυτές το ποσοστό οικιακής χρήσεως του ύδατος είναι αυξημένο . Συχνά όμως ο χαρακτήρας μιας μικρής πόλεως αποκαλύπτει και τις αξιοσημείωτες διαφορές στις χρήσεις του ύδατος. Για παράδειγμα , οικισμοί ή μικρές πόλεις κοντά σε μεγάλες βιομηχανίες έχουν μικρό ποσοστό οικιακής καταναλώσεως του ύδατος , σε σχέση προς τη συνολική κατανάλωση ,ενώ τόποι παραθερισμού είναι δυνατό να παρουσιάσουν σημαντική δημόσια χρήση (πάρκα , πινακίδες κ. λ. π. ).
Προκειμένου να μελετηθεί η κατασκευή ενός συστήματος υδροδοτήσεως , ή όπως συνήθως συμβαίνει να μελετηθεί η επέκταση του, απαιτείται μια αποτύπωση των διαφόρων ζωνών καταναλώσεως του .Σκοπός της ,προφανώς είναι η προβολή στο μέλλον των προκυπτόντων εξ’ αυτής στοιχείων.
Οι ζώνες καταναλώσεως , κατά περίπτωση , περιλαμβάνουν τους τομείς κατοικίας , τους εμπορικούς τομείς και τους βιομηχανικούς τομείς ή βιομηχανικά σημεία. Βάσει του διαχωρισμού αυτού και κατ’ αντιστοιχία προς αυτών, ενδείκνυται να γίνεται χρήση , ως μονάδα καταναλώσεως.
Α)Της παροχής /μονάδα επιφ.και μονάδα χρόνου.
Β)Της παροχής /μονάδα χρόνου και μονάδα επιφ.ορόφων και
Γ)Της παροχής /μονάδα Βιομηχανική και μονάδα Χρόνου.
Ο διαχωρισμός αυτός και η συγκέντρωση των αντιστοίχων στοιχείων καταναλώσεως είναι και ο μόνος ασφαλής τρόπος για την εξαγωγή συμπερασμάτων , τα οποία θα αποτελέσουν παραδοχές και στοιχεία του περαιτέρω υπολογισμού.

Επιδημιολογία των λοιμωδών νοσημάτων.
Προστασία από τα λοιμώδη νοσήματα θα έχουμε εάν μπορέσουμε να εξαφανίσουμε ή να απομακρύνουμε τις πηγές μόλυνσης και να αυξήσουμε την ανοσία του πληθυσμού.

ΠΗΓΕΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ
Νερό
Στο νερό μπορούν να επιβιώσουν οι περισσότεροι παθογόνοι μικροοργανισμοί για ορισμένο χρονικό διάστημα . Η ύπαρξη τους βέβαια στο νερό δεν είναι χωρίς κίνδυνο. Το νερό μπορεί να μολυνθεί από τα περιττώματα των ανθρώπων ή από τους υπονόμους. Ο τυφοειδής πυρετός και η χολέρα είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα . Με το νερό οι μικροοργανισμοί θα μεταδοθούν σε άλλο άτομο, δια της στοματικής οδού , άρα η οδός αυτή της μετάδοσης ονομάζεται κοπρανοστοματική οδός (fecal-oral).
Με τη βελτίωση της ύδρευσης και αποχέτευσης και τη βελτίωση των τεχνικών συσκευασίας των τροφίμων ,τα νοσήματα αυτά σχεδόν ξεριζώθηκαν από τις προηγμένες χώρες. Το πόσιμο νερό θα πρέπει να είναι τεχνητώς καθαρισμένο και χλωρισμένο. Με τη χλωρίωση καταστρέφονται όλα τα παθογόνα βακτήρια και τα παθογόνα πρωτόζωα, όπως η Entamoeba histolytica. Μερικό από το χλώριο που προστίθεται θα ενωθεί σε οργανικές ουσίες που υπάρχουν στο νερό και θα εξουδετερωθεί .
Τα νερά τα οποία έχουν λίγες οργανικές ουσίες χρειάζονται λίγο ελεύθερο χλώριο, σε αντίθεση με τα νερά τα οποία έχουν πολλές οργανικές ουσίες τα οποία χρειάζονται περισσότερο χλώριο .Από τις ενώσεις οι οποίες σχηματίζονται (χλωροφαινόλες ) το νερό αποκτά δυσάρεστη οσμή.

Πρόληψη και περιορισμός λοιμωδών νοσημάτων.
Είναι προτιμότερο να προλαμβάνουμε τα νοσήματα παρά να τα θεραπεύουμε, αλλά αυτό δυστυχώς δεν είναι πάντα εφικτό .
Στην αρχή του αιώνα, τα πλοία τα οποία ταξίδευαν στις ΗΠΑ προερχόμενα από περιοχές της γης που ενδημούσε η χολέρα, η πανώλης ,και ο κίτρινος πυρετός , έμπαιναν σε καραντίνα ,μήπως κάποιος επιβάτης εκδηλώσει τη νόσο. Επίσης τα σπίτια των παιδιών που έπασχαν από ανεμοβλογιά, ιλαρά, παρωτίτιδα ή πολιομυελίτιδα έβαζαν ταμπέλες έξω από την πόρτα ώστε να μη έλθουν σε επαφή με τα άλλα παιδιά και έτσι η νόσος να μην εξαπλωθεί . Τώρα πλέον δεν εφαρμόζονται αυτά τα μέτρα για τα νοσούντα παιδιά. Τα κράτη τώρα λαμβάνουν μέτρα με τα οποία έχει επιτευχθεί ο περιορισμός των λοιμωδών νοσημάτων ή η εκρίζωση τους , όπως στη περίπτωση της ευλογιάς.

Τα μέτρα αυτά είναι:
1.Η ανοσοποίηση του πληθυσμού για τα νοσήματα όπως η διφθερίτης, κοκκίτης , τέτανος ,ιλαρά , παρωτίτις ,ερυθρά, λύσσα και ευλογιά. Η ευλογιά έχει εκριζωθεί πλέον γιατί το μόνο υποδόχο του αιτίου είναι ο άνθρωπος , δεν υπάρχουν ασυμπτωματικές μορφές ,η νόσος πολύ εύκολα διαγιγνώσκεται , και το εμβόλιο παρέχει ανοσία για 3 – 5 χρόνια. Αντιθέτως η λύσσα στις ΗΠΑ ,δεν είναι εύκολο να εκριζωθεί διότι υπάρχουν άγρια ζώα στα δάση τα οποία είναι υποδόχα του αιτίου και δεν μπορούν να ελεγχθούν.
2.Η καταστροφή των εντόμων τα οποία είναι φορείς των νοσημάτων . Αυτό έχει επιτευχθεί σε πολλές περιοχές με τη χρήση του DDT για την καταστροφή των ανωφελών κουνουπιών τα οποία μεταφέρουν την ελονοσία .Το ίδιο είναι πολύ δύσκολο να γίνει για τα κουνούπια Aedes aegyptii τα οποία μεταφέρουν τον κίτρινο πυρετό ,διότι το νόσημα αυτό μεταδίδεται και στους πιθήκους της ζούγκλας , οι οποίοι αποτελούν τα υποδόχα του αιτίου.
3.Η χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων . Δυστυχώς όμως με την χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων δεν έχει επιτευχθεί η εξωστράκιση των λοιμωδών νοσημάτων, διότι είτε δεν λαμβάνουν όλοι οι νοσούντες αντιβιοτικά ,είτε διότι η νόσος εκδηλώνεται μετά από ένα στάδιο επώασης κατά το οποίον η νόσος μπορεί να μεταδίδεται.
4.Ο έλεγχος του νερού το οποίον προσφέρεται για κατανάλωση , όπως επίσης και η επεξεργασία των λυμάτων είναι έργο της πολιτείας , και είναι έργο μεγάλης σημασίας ,για τον έλεγχο των νοσημάτων τα οποία προέρχονται από το νερό. Σε παλαιότερα χρόνια το ίδιο νερό χρησιμοποιείτο πολλές φορές , όπως τα ποτάμια διατρέχουν πολλές περιοχές , το μολυσμένο νερό από μία περιοχή χρησιμοποιείτο σαν πόσιμο από άλλη περιοχή.
5.Ο έλεγχος των επιδημιών όταν μία επιδημία εκδηλωθεί αφού η νόσος διαγνωσθεί και εντοπισθεί ο λοιμογόνος παράγοντας ,στη συνέχεια ανιχνεύεται και αναλύεται ο τρόπος εξάπλωσης , και ανευρίσκεται η πηγή μόλυνσης η οποία και καταπολεμάται , π. χ. μία επιδήμια γαστρεντιρίτιδος από σαλμονέλλα.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Τα νέα της Μητρόπολης

Τάλαντο

Επιούσιος

Σύγκριση χαρακτηριστικού