ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ

Αρχική Σελίδα>Ιατρικά Θέματα>ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ

Τ.Ε.Ι. ΛΑΡΙΣΑΣ
ΣΧΟΛΗ: Σ.Ε.Υ.Π
ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Θέμα: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ

Σπουδαστές:
Περιστέρη Βασιλική
Τσάκας Πάρης / Παρασκευάς

Λάρισα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

Ο ΑΡΡΩΣΤΟΣ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ.
-Οι ανάγκες του ασθενούς οδηγούν στην κατάστρωση σχεδίου νοσηλευτικής φροντίδας.
-Φυσικές ανάγκες.
-Ανάγκη ασφάλειας.
-Ανάγκη στοργής και αναγνωρίσεως.
-Ανάγκη δημιουργικότητας.
-Ανάγκη να γνωρίζει και να καταλαβαίνει.
-Αισθησιακές ανάγκες {για τους ασθενείς νοούνται σαν αισθητικές}.
-Ανάγκη αποδοχής.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝΩΝ.
-Το παιδί στο Νοσοκομείο
-Ο ενήλικος και το Νοσοκομείο.
-Ο χειρουργικός ασθενής.
-Ο ασθενής στο θάλαμο εντατικής παρακολούθησης.
-Γενικές αρχές για τη νοσηλευτική φροντίδα του χειρουργικού ασθενούς.
-Προεγχειρητική φροντίδα ασθενούς.
-Γενική προεγχειρητική προετοιμασία.
-Χειρουργικός παιδιατρικός ασθενής.

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΡΡΩΣΤΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΡΡΩΣΤΟΥ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ.
-Αρχές και μέθοδοι διδασκαλίας.
-Αρχές μάθησης.
-Αρχές διδασκαλίας.
-Οι διδακτικές ικανότητες των νοσηλευτών.
-Αξιολόγηση της κατάστασης και των αναγκών του αρρώστου.
-Προγραμματισμός και εκτέλεση της διδασκαλίας.
-Εκτίμηση των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας.
-Διδασκαλία αρρώστου.
-Διδασκαλία οικογένειας.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΣΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΡΡΩΣΤΟΥ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.

Η νοσηλεύτρια και ο νοσηλευτής οφείλουν να γνωρίζουν ότι η διδασκαλία του αρρώστου δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασικό μέρος της ολοκληρωμένης νοσηλευτικής φροντίδας του. Η διδασκαλία πρέπει να αρχίζει έγκαιρα, από την είσοδο του αρρώστου στο Νοσοκομείο, να συνεχίζεται στις διάφορες φάσεις της νοσηλείας και να ολοκληρώνεται με την έξοδό του.
Οι άρρωστοι είναι ανάγκη να ενημερώνονται συστηματικά για τα φάρμακά που παίρνουν κατά το διάστημα που νοσηλεύονται στο Νοσοκομείο και να διδάσκονται για την δράση τους και τις αλλαγές που πρέπει να περιμένουν την κατάστασή τους.
Η νοσηλεύτρια ή ο νοσηλευτής εφοδιάζει τον άρρωστο με τις απαραίτητες γνώσεις και τον διδάσκει ορισμένες τεχνικές νοσηλειών, σχετικά με τη λήψη και εφαρμογή των φαρμάκων του στο σπίτι, ώστε υπεύθυνα και ανεξάρτητα από τη βοήθεια των άλλων όταν είναι σε θέση να αναλάβει ο ίδιος τη φροντίδα της υγείας του.
Η αποτελεσματική διδασκαλία του αρρώστου εξαρτάται από τη θεωρητική κατάρτιση και τις διδακτικές ικανότητες των νοσηλευτών, από την αξιολόγηση της κατάστασης και των αναγκών μάθησης του αρρώστου, το συστηματικό προγραμματισμό, την εκτέλεση και εκτίμηση των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας.
Η παιδαγωγική θεραπευτική κατάρτιση των νοσηλευτριών και νοσηλευτών αφορά την γνώση των αρχών μάθησης και διδασκαλίας που αναφέρονται επιγραμματικά στη συνέχεια:

ΑΡΧΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ:

-Κάθε άτομο μαθαίνει με το δικό του τρόπο.
-Το άγχος και η μεγάλη ψυχολογική υπερένταση ακρωτηριάζουν την ικανότητα μάθησης.
-Ο πόνος, η αϋπνία, η έλλειψη άνεσης κ.ά. ελαττώνουν σημαντικά το ενδιαφέρον για μάθηση.
-Ο άρρωστος μαθαίνει μόνον όταν βλέπει την αξία και χρησιμότητα των διδασκομένων για την εξυπηρέτηση και ανεξαρτητοποίησή του από την άμεση περιποίηση των άλλων.

ΑΡΧΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

-Αρχίζετε από τα απλά και προχωρείτε προς τα σύνθετα.
-Χρησιμοποιείτε απλή γλώσσα – όχι επιστημονική ορολογία.
-Δίνετε χρόνο για ερωτήσεις στον άρρωστο.
-Προλαμβάνετε την αποτυχία του αρρώστου στην εφαρμογή των διδαχθέντων για να μην αποθαρρυνθεί.
-Βεβαιώνεστε κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας αν ο άρρωστος αντιλαμβάνεται όσα μεταδίδετε σε αυτόν.
-Χρησιμοποιείτε αντικείμενα, π.χ. ογκομετρικά δοχεία, όπου χρειάζεται, τα οποία ταιριάζουν με τα οικιακά σκεύη, ώστε να αποφεύγεται η σύγχυση του αρρώστου.
-Παροτρύνετε τον άρρωστο να επαναλάβει αυτό που έμαθε με λόγια ή με εφαρμογή, π.χ μέτρηση δόσης φαρμάκου του, εκτέλεση της ένεσης κ.λ.π. Διορθώνετε και συμπληρώνετε ό,τι χρειάζεται, ώστε να βεβαιωθείτε ότι ο άρρωστος έμαθε ακριβώς αυτό που διδάχθηκε.
-Χρησιμοποιείτε όσο το δυνατόν περισσότερα εποπτικά διδακτικά μέσα, π.χ εικόνες, φυλλάδια, νοσηλευτικό υλικό.
-Επαινείτε συχνά τον άρρωστο όταν διαπιστώνετε ότι έμαθε κάτι.

ΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗ:

-Μάθηση και κατανόηση του θέματος που πρόκειται να διδαχθεί.
-Εξακρίβωση των ατομικών αναγκών του αρρώστου για μάθηση του συγκεκριμένου θέματος.
-Ικανότητα αξιολόγησης της ψυχοσωματικής ετοιμότητας του αρρώστου για μάθηση.
-Συνειδητοποίηση των προσωπικών δυνατοτήτων και αδυναμιών για τη διδασκαλία.
-Σχετική αυτοπεποίθηση για το πλησίασμα του αρρώστου.
-Ελαστικότητα στην εφαρμογή της διδασκαλίας ανάλογα με την περίπτωση και την κατάσταση του αρρώστου.
-Ικανότητα προσεκτικής ακρόασης του αρρώστου.
-Δεξιότητα στην παρουσίαση της διδασκαλίας με ηρεμία, λογική σειρά, ελκυστικό τρόπο και χωρίς βιασύνη.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΑΡΡΩΣΤΟΥ:

Προκειμένου να γίνει οποιαδήποτε διδασκαλία σχετική με τη λήψη φαρμάκων ή με την εφαρμογή άλλων νοσηλειών στον άρρωστο, αξιολογούνται τα παρακάτω:
-Η ηλικία, το φύλο, το επάγγελμα και το μορφωτικό επίπεδο.
-Η κατάσταση της υγείας του.
-Η κατανόηση και παραδοχή της αρρώστιάς του.
-Η διάθεσή του να συνεργαστεί για την αποκατάστασή του.
-Το ενδιαφέρον του να μάθει πώς να αντιμετωπίζει ο ίδιος την περίπτωση της αρρώστιάς του.
-Η ετοιμότητά του για μάθηση {επίπεδο σωματικής και διανοητικής ικανότητας, stress, άγχος}.
-Οι ατομικές ανάγκες μάθησης του αρρώστου εκφράζονται από τον ίδιο ή διαπιστώνονται από τους νοσηλευτές. Οι ανάγκες του αυτές μπορεί να αλλάζουν καθημερινά καθώς ο άρρωστος μαθαίνει ό,τι τον ενδιαφέρει και καθώς η αλλαγή της κατάστασής του δημιουργεί νέες ανάγκες μάθησης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.

Με βάση τις ανάγκες μάθησης του συγκεκριμένου αρρώστου, διατυπώνονται οι σκοποί που πρέπει να επιδιωχθούν με τη διδασκαλία. Οι σκοποί αναφέρονται με σειρά προτεραιότητας, ανάλογα με τις επείγουσες ή όχι ανάγκες του αρρώστου και με την ετοιμότητά του για μάθηση. Εκφράζονται με τρόπους που είναι απλοί, συγκεκριμένοι και πραγματοποιήσιμοι, ώστε να διεγείρουν την επιθυμία του να τους εκπληρώσει. Στη συνέχεια οργανώνεται το πρόγραμμα της διδασκαλίας με λήψη ορισμένων αποφάσεων:
-Ποιο θα είναι το περιεχόμενο της διδασκαλίας.
-Ποιος θα το διδάξει.
-Με ποιες διδακτικές μεθόδους.
-Ποια ώρα η ποια χρονική περίοδο θα γίνει η διδασκαλία.
-Ποια διδακτικά μέσα θα κάνουν περισσότερο ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική τη διδασκαλία.
-Πως θα ελεγχθεί τι έμαθε ο άρρωστος.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.

Η μάθηση του αρρώστου μπορεί να εκτιμηθεί είτε με απάντησή του σε ορισμένες ερωτήσεις που θα του τεθούν, για να φανεί πόσο κατάλαβε και έμαθε ό,τι διδάχθηκε, είτε με εφαρμογή από τον ίδιο τον άρρωστο της νοσηλείας που διδάχθηκε, π.χ προτρέπετε να εκτελέσει την ένεση στον εαυτό του, {άσηπτη τεχνική, σωστή αναρρόφηση της δόσης του φαρμάκου, επιλογή κατάλληλης περιοχής του σώματος, κλπ.}. Κατά την εκτίμηση αυτή διαπιστώνονται τυχόν κενά στην μάθηση ή λανθασμένη μάθηση και αυτά καλύπτονται με συμπληρωματική διδασκαλία. Τέλος, περιγράφονται στο δελτίο νοσηλείας του αρρώστου το περιεχόμενο της διδασκαλίας και πόσα έμαθε ο άρρωστος, ώστε να μπορεί να αναλάβει τη συνέχεια της διδασκαλίας του αρρώστου η νοσηλευτική ομάδα στα επόμενα ωράρια.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΡΡΩΣΤΟΥ.

Οι άρρωστοι που θα συνεχίσουν φαρμακευτική αγωγή και μετά την έξοδό τους από το Νοσοκομείο, αλλά και όσοι νοσηλεύονται στο σπίτι, έχουν ανάγκη να διδαχθούν πώς να παίρνουν τα φάρμακα για την αποτελεσματική θεραπεία και την πρόληψη των κινδύνων από τη λήψη τους.
Οι αρχές που πρέπει να γνωρίζουν τόσο ο άρρωστος όσο και η οικογένειά του είναι οι ακόλουθες:
-Λαμβάνετε φάρμακα τα οποία παρήγγειλε ο γιατρός σας για το σημερινό μόνο πρόβλημα υγείας σας και ποτέ με δική σας πρωτοβουλία.
-Διαβάζετε τις εσώκλειστες οδηγίες, ώστε να γνωρίζετε το σκοπό και τη δράση του φαρμάκου που παίρνετε, για να μπορείτε να παρακολουθείτε και τα αποτελέσματα, π.χ όταν παίρνετε αντιπυρετικό να παρακολουθείτε αν έπεσε ο πυρετός σας. Αν πάλι παίρνετε διουρητικό φάρμακο να μπορείτε να παρακολουθείτε αν έχετε μεγαλύτερη διούρηση.
-Φροντίζετε να μάθετε αν χρειάζεται ιδιαίτερη τεχνική λήψεως για το φάρμακό σας, π.χ ένεση, εφαρμογή υπόθετου, spray, διάλυση κ.ά.
-Προσέχετε ώστε να μετρήσετε σωστά και να πάρετε την ακριβή δόση, σύμφωνα με την ιατρική οδηγία. Η μεγαλύτερη δόση μερικές φορές όχι μόνο δεν φέρνει καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση και κίνδυνο ζωής.
-Αν παραλείψετε να πάρετε μία δόση ποτέ μη διπλασιάζετε την επόμενη χωρίς ιατρική συμβουλή. Ένας τρόπος για να μην ξεχνάτε την ώρα ή τη μέρα που πρέπει να πάρετε το φάρμακό σας είναι να γράφετε το πρόγραμμα λήψεως του φαρμάκου σε μία κάρτα ή στο ημερολόγιό σας.
-Αχρηστεύετε τα φάρμακα που σας περίσσεψαν, μετά τη διακοπή της θεραπείας που συνέστησε ο γιατρός και εφόσον έληξε η ημερομηνία χρήσεώς τους. Και μην τα διατηρείτε στο φαρμακείο σας για να τα πάρετε άλλη φορά ή να τα πάρουν άλλα άτομα της οικογένειάς σας, ούτε να τα συστήσετε σε γνωστούς σας. Σε κάθε περίπτωση υποτροπής της ίδιας ασθένειας πρέπει να συμβουλεύεστε και εσείς και οι άλλοι το γιατρό για το ποια φάρμακα θα πάρετε.
-Πληροφορείτε πάντοτε όταν επισκέπτεστε έναν νέο γιατρό για τα φάρμακα που παίρνετε με οδηγία του προσωπικού σας γιατρού.
-Ενημερώνετε το γιατρό σας για κάθε πρόβλημα που σας δημιούργησε το φάρμακο που παίρνετε, π.χ αλλεργικό εξάνθημα, τάση προς εμετό, στοματίτιδα κ.ά.
-Τοποθετείτε τα φιαλίδια ή τα κουτιά με τα φάρμακά σας σε ασφαλές κλειστό μέρος που να μην τα φτάνουν τα παιδιά του σπιτιού. Αυτό μπορεί να είναι το φαρμακείο του σπιτιού που πρέπει μάλιστα να διατηρείται κλειδωμένο. Έχετε υπόψη σας ότι τα φάρμακα φυλάσσονται σε δροσερό περιβάλλον και μερικά χρειάζονται φύλαξη στο ψυγείο. Η υψηλή θερμοκρασία και η πολλή υγρασία αλλοιώνουν τα φάρμακα και τα κάνουν επικίνδυνα.
-Φροντίζετε να έχετε επάρκεια φαρμάκων που παίρνετε για αρκετό διάστημα, π.χ αντιδιαβητικά, αντιϋπερτασικά, αντιϊσταμνικά κ.ά. δηλαδή πριν τελειώσει το φάρμακο να εξασφαλίζετε το επόμενο φιαλίδιο, ώστε να μην σας λείψει σε περίπτωση αργιών, κακοκαιρίας, απεργίας τυχόν των φαρμακείων κλπ.
-Προμηθεύεστε την ανάλογη ποσότητα φαρμάκου που παίρνετε συνέχεια, σε περίπτωση που πηγαίνετε ταξίδι. Είναι ασφαλέστερο να έχετε το φάρμακο στην τσάντα σας και όχι στην βαλίτσα. Διότι η βαλίτσα μπορεί να χαθεί ή να καθυστερήσει να φτάσει στα χέρια σας μετά το ταξίδι.
-Αν χάσετε το φάρμακό σας, μπορείτε να αναφερθείτε σε Νοσοκομείο ή σε Κέντρο Υγείας του τόπου όπου θα φτάσετε, για να πάρετε σχετική συνταγή και να αγοράσετε από εκεί το φάρμακο. Εξυπακούεται ότι πρέπει να γνωρίζετε και να έχετε γραπτή την ονομασία του φαρμάκου σας.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ.

Τα φάρμακα στο σπίτι δημιουργούν συχνά προβλήματα και κάποτε αποβαίνουν πολύ επικίνδυνα, ιδιαίτερα για περιπτώσεις ηλικιωμένων και ψυχικά αρρώστων. Τότε η διδασκαλία προσαρμόζεται και εξατομικεύεται ανάλογα με την περίπτωση και απευθύνεται στην οικογένεια του παιδιού ή του αρρώστου με τη μορφή των παρακάτω οδηγιών:
-Διατηρείτε τα φάρμακα του σπιτιού σε μικρό φαρμακείο, κλειδωμένο και τοποθετημένο σχετικά ψηλά, ώστε να μη φτάνουν τα παιδιά και να μη μπορεί να το ανοίξουν ανεύθυνα άτομα που δεν κατανοούν τον κίνδυνο από τη λήψη των φαρμάκων. Η συνήθεια να τοποθετούνται τα φάρμακα σε χαμηλά συρτάρια ή ντουλάπια και σε τσάντες που μπορεί να τα φτάσουν τα παιδιά, είτε για λήψη, είτε για παιχνίδι δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους.
-Λέτε την αλήθεια στα παιδιά, ποτέ ψέματα, ότι το φάρμακο είναι καραμέλα για να το δεχθούν πρόθυμα. Είναι δυνατόν να πάρουν πολλά χάπια από το φιαλίδιο, διαφεύγοντας την προσοχή των μεγαλυτέρων και να πάθουν δηλητηρίαση ανάλογου βαθμού, μέχρι και πεθάνουν.
-Μην πετάτε φάρμακα στο καλάθι αχρήστων που μπορεί να τα βρει το παιδί για τους ίδιους λόγους.
-Αποφεύγετε να βάζετε φάρμακα σε φιάλες αναψυκτικών ή ποτών και μάλιστα με την ετικέτα του ποτού, για να μη ληφθούν κατά λάθος και προκαλέσουν κρίσιμες καταστάσεις μέχρι και θάνατο.
-Μη χορηγείτε φάρμακα σε μικρό παιδί όταν κλαίει. Υπάρχει κίνδυνος να κάνει εισρόφηση προς τους πνεύμονες ή και να πνιγεί.
-Μη μαλώνετε το παιδί όταν αρνείται να πάρει το φάρμακό του γιατί γίνεται περισσότερο αντιδραστικό.
-Επαινείτε το παιδί που συνεργάζεται και παίρνει τα φάρμακά του σωστά και με ευκολία. Τότε αισθάνεται ότι εκτιμάτε την προσπάθειά του και ενισχύεται ψυχολογικά.
Σε άτομα ηλικιωμένα με ελαττωμένη μνήμη, αντίληψη και όραση ή και με τρόμο χεριών ή σε συγχυτικά και ψυχικά άρρωστα άτομα, μην εμπιστεύεστε ποτέ την ευθύνη λήψεως των φαρμάκων τους, διότι υπάρχει κίνδυνος:
-Να παίρνουν κατά λάθος άλλο φάρμακο αντί το καθορισμένο, με απρόβλεπτες συνέπειες.
-Να παραλείπουν δόση ή δόσεις φαρμάκου.
-Να παίρνουν το φάρμακο σε ακατάλληλες ώρες, έτσι ώστε να μην έχει θεραπευτικό αποτέλεσμα.
-Να παίρνουν διπλή ή μεγαλύτερη δόση, διότι ίσως νομίζουν ότι πρέπει να συμπληρώσουν τη δόση που είχαν ξεχάσει.
-Να τους πέσει το φιαλίδιο και να σπάσει. Να το αφήνουν ανοιχτό, διότι δεν μπορούν να εφαρμόσουν το πώμα οπότε θα χυθεί ή θα αλλοιωθεί το φάρμακο.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΣΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ
ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ

Οι αρρώστιες είναι τόσο ατομικές, όσο και οι άνθρωποι που τις έχουν. Όμως ο καρκίνος ειδικά, φαίνεται να έχει ένα σύνολο από χαρακτηριστικά εξ ολοκλήρου δικά του.
Πράγματι, η καταπολέμηση του καρκίνου είναι τόσο βιολογική όσο και ψυχολογική μάχη, επειδή οι επιπτώσεις εκτείνονται πιο πέρα από τις σωματικές βλάβες. Η ανάγκη της διεπιστημονικής προσέγγισης στην πρόληψη, την θεραπεία και την αποκατάσταση της υγείας του ατόμου, παρουσιάζεται ιδιαίτερα επιτακτική στην περίπτωση του καρκινοπαθούς.
Ποιος όμως είναι ο ρόλος του νοσηλευτή στην ομάδα και ποια η συμβολή του στην αντιμετώπιση του ασθενή; Ο νοσηλευτής με την επιδέξια επικοινωνία και την προσεκτική παρατήρηση, διαπιστώνει τις διάφορες ανάγκες, αναλαμβάνει να ικανοποιήσει όσες εμπίπτουν στην δική του αρμοδιότητα και μεταφέρει στις ανάλογες επιστημονικές ειδικότητες όσες ανάγκες πρέπει να αντιμετωπιστούν από άλλους επιστήμονες.
Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι ο νοσηλευτής είναι εκείνος που αντιμετωπίζει το άτομο σαν άτομο, όχι σαν ειδικότητα. Αυτό είναι ιδιαίτερα αναγκαίο για τον καρκινοπαθή, στην θεραπεία του οποίου επιστρατεύονται πολλές ειδικότητες, ο γιατρός, ο χειρουργός, ο παθολόγος – ογκολόγος, ο ακτινοθεραπευτής, ο ψυχολόγος, ο κοινωνικός λειτουργός κ.ά. Όλοι αυτοί οι επιστήμονες αντιμετωπίζουν τον καρκινοπαθή από την δική τους οπτική γωνία. Ο νοσηλευτής έχει την μοναδικότητα να αντιμετωπίζει το άτομο σαν ένα ενιαίο σύνολο με κοινές αλλά και ειδικές, ιδιαίτερες ανθρώπινες ανάγκες, οι οποίες πρέπει να διαπιστωθούν και να αντιμετωπιστούν. Αυτό επιτυγχάνεται με την συνεργασία με όλους τους επιστήμονες που αποτελούν μέλη της ομάδας.
Λέγοντας ανάγκη εννοούμε όλα εκείνα τα βιολογικά, περιβαλλοντικά και ψυχοκοινωνικά στοιχεία που απαιτεί ο ανθρώπινος οργανισμός, προκείμένου να διατηρήσει την βιολογική του και ψυχοκοινωνική του υγεία.
Σε μία διερευνητική μελέτη {1986} των αναγκών των οικογενειών και των ασθενών τους στην προδιαγνωστική φάση, στην φάση των διαγνωστικών εξετάσεων και της θεραπείας και τέλος της αποκατάστασης και της επανένταξής τους στο κοινωνικό σύνολο, αναφέρονται σε τρεις κατηγορίες:
1. Στις φυσικές ανάγκες.
2. Στις πληροφοριακές ανάγκες.
3. Στις συναισθηματικές.
Στην προδιαγνωστική φάση, που συνοδεύεται από την εισαγωγή του αρρώστου στο Νοσοκομείο, το άτομο έχει διαπιστώσει κάποια ανωμαλία ή δοκιμάζει κάποια συμπτώματα. Η σκέψη και η υποψία μήπως είναι καρκίνος, του περνούν αμέσως από το μυαλό και η προτροπή του γιατρού να μπει σε Νοσοκομείο του επιβεβαιώνουν την υποψία του αυτή.
Ψυχολογικά ο άρρωστος και η οικογένειά του αρνούνται να παραδεχτούν την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τα θεωρούν ασήμαντα και μηδαμινά. Το άτομο αφήνει το σπίτι του, το περιβάλλον του, ίσως και για πρώτη φορά. Εκείνο που είναι πολύ φυσικό να συμβεί είναι η δυσκολία προσαρμογής ως προς τον χώρο.
Και επειδή είναι γνωστό σε μας το Νοσοκομείο και δεν αντιμετωπίζουμε εμείς το πρόβλημα, νομίζουμε ότι και οι ασθενείς που έρχονται για πρώτη φορά, το ίδιο αισθάνονται. Ας δώσουμε τις απαραίτητες πληροφορίες στον ασθενή και σε αυτούς που τον συνοδεύουν. Ελαττώνουμε με τον τρόπο αυτό τις φορές που θα μας σταματήσουν στο διάδρομο ή θα μας ενοχλήσουν στο γραφείο για πράγματα, απλά για μας, απαραίτητα για εκείνους. Όμως, ο ασθενής και η οικογένειά του έχουν και άλλα ερωτηματικά περισσότερο επώδυνα, που ίσως τα κρατούν κρυφά ο ένας από τον άλλο. Είναι άραγε καρκίνος; Αυτό ήταν όλο; Και η ζωή μου; Η οικογένειά μου; Τα παιδιά μου; Οι σπουδές μου, η καριέρα μου; Θα μείνω πολύ εδώ; Θα πονέσω; Οι θεραπείες θα έχουν παρενέργειες; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που πιθανόν σκέφτονται.
Ύστερα από την εισαγωγή του ατόμου στο Νοσοκομείο αρχίζει η φάση των διαγνωστικών εξετάσεων. Στην φάση αυτή οι φυσικές και οι πληροφοριακές ανάγκες αυξάνουν. Διαγνωστικές εξετάσεις προγραμματίζονται καθημερινά και ο πόνος που προκαλεί η καθεμία προστίθεται στην επόμενη.
Οι πληροφοριακές και συναισθηματικές ανάγκες των ασθενών, σύμφωνα με τον βαθμό της σπουδαιότητάς τους είναι οι εξής:
1. Ανάγκη να απαντούμε ειλικρινά στις ερωτήσεις τους.
2. Ανάγκη να ξέρουν τι είδους θεραπείες κάνουν.
3. Ανάγκη να τους εξηγούμε, ό,τι μας ρωτήσεις, με απλά λόγια για να μας καταλαβαίνουν.
4. Ανάγκη να ξέρουν τι συμπτώματα προκαλούν οι διάφορες θεραπείες που κάνουν.
5. Ανάγκη να ξέρουν πότε να περιμένουν τα τυχόν συμπτώματα από τις διάφορες θεραπείες που κάνουν.
6. Ανάγκη να γνωρίζουν πως αξιολογούν οι γιατροί και οι νοσηλευτές την κατάστασή τους.
7. Ανάγκη να αισθάνονται ότι το νοσηλευτικό προσωπικό φροντίζει για αυτούς.
8. Ανάγκη να ενισχυθεί η ελπίδα τους για την ζωή.
9. Ανάγκη να είναι πάντα κοντά τους ένα μέλος της οικογένειάς τους.
10. Ανάγκη να μπορεί να εκφράζει τα συναισθήματά του και όταν τα εκδηλώνει να μην παρεξηγείται.
11. Ανάγκη να γνωρίζει το όνομα του γιατρού που τον παρακολουθεί και αυτών που τον φροντίζουν.
Οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο έχουν ανάγκη να μάθουν και να πάρουν πληροφορίες για την αρρώστιά τους. Όμως πόσες πληροφορίες θα τους δώσουμε και ποιες είναι οι πληροφοριακές τους ανάγκες;
Οι εργαστηριακοί και ιατρικοί όροι που ακούει συνεχώς ελαττώνουν την ικανότητά του να καταλάβει και να κρατήσει τις πληροφορίες που του δίνουμε. Συχνά αντιμετωπίζουμε το γεγονός, που προκαλεί να εξηγήσουμε, ή να πούμε σε κάποιο δικό του, σε όποιον αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια.
Πρέπει να προσέξουμε το πόσο κατάλληλη είναι η ώρα που πάμε να δώσουμε τις πληροφορίες, ή τις εξηγήσεις που θέλουμε να δώσουμε στον άρρωστο. Αν για παράδειγμα ένας άρρωστος πονάει, ή πέρασε όλο το πρωινό του στα διάφορα εργαστήρια και είναι επομένως κατάκοπος από τις εξετάσεις που του έγιναν, πώς να μας παρακολουθήσει και να καταλάβει τις πληροφορίες που του δίνουμε.
Οι άρρωστοι με καρκίνο δεν χρειάζονται όλοι την ίδια ποιότητα πληροφοριών, όμως υπάρχει μία ποσότητα που την χρειάζονται όλοι. Αυτή η ανάγκη τους είναι περισσότερο έντονη συνήθως, όταν τους ετοιμάζουμε για κάποια διαγνωστική εξέταση ή για ένα θεραπευτικό σχήμα.
Αν εξηγήσουμε στον άρρωστο και σε μέλος της οικογένειάς του – ανάλογα με το μορφωτικό του επίπεδο – με λίγα λόγια και απλά τι θα του γίνει, πως θα γίνει, αν θα πονέσει ή όχι, που θα πάει και πως θα πάει, πόσο θα διαρκέσει, το άτομο βλέπει και διαπιστώνει, ότι δεν είναι απλώς το νούμερο ενός κρεβατιού, αλλά ότι τον υπολογίζουν σαν άτομο με οντότητα και επομένως δεν τον έχουν διαγράψει ακόμη από την ζωή.
Ας δούμε όμως τώρα ποιες είναι οι ανάγκες του αρρώστου με καρκίνο κατά την φάση του προγραμματισμού και της εφαρμογής των θεραπευτικών σχημάτων και της τόσο εκτεταμένης σήμερα ιατρικής αγωγής.
Η έναρξη της θεραπείας, είτε είναι χημειοθεραπεία, ακτινοβολία, χειρουργική, είτε συνδυασμός αυτών, είναι για τον άρρωστο μία δύσκολη περίοδος. Ο ασθενής καταπονείται φυσικά και συναισθηματικά. Η ανάγκη για την συνεχή παρουσία μελών της οικογένειας είναι έκδηλη, ιδιαίτερα όταν τα αποτελέσματα της θεραπείας – οποιαδήποτε είναι αυτή – είναι τέτοια που δημιουργούν συναισθηματικά τραύματα, όπως π.χ η τριχόπτωση, ο ακρωτηριασμός κάποιου μέλους ή οργάνου με διαφορετική αξία και σημασία για κάθε άτομο. Επειδή επίσης ο βαθμός του stress που περνούν αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ μεγάλος, έρευνες υποστηρίζουν ότι η επικοινωνία και η ικανοποίηση των φυσικών, πληροφοριακών και συναισθηματικών αναγκών των ασθενών, πρέπει να αρχίζουν πολύ πριν την έναρξη της θεραπείας και να συνεχίζονται σε όλη την διάρκεια της παραμονής τους στο Νοσοκομείο.
Κατά την πληροφόρηση – εκπαίδευση ο άρρωστος ενημερώνεται για:
-Την ανάγκη της θεραπείας του.
-Το θεραπευτικό σχήμα – τα φάρμακα.
-Την διάρκεια και συχνότητα της χορηγήσεώς τους.
-Τις διαδικασίες της θεραπείας.
-Τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας.
-Τις μεταβολές του Follow up.
Κάτι που απασχολεί την οικογένεια και τους αρρώστους με καρκίνο είναι ο φόβος της επιδείνωσης της κατάστασης και της επανεισαγωγής τους στο Νοσοκομείο. ’λλοι κρυφά και άλλοι φανερά κάνουν αναπροσαρμογή του ρόλου τους – του ρόλου μέσα στην οικογένεια, την εργασία, το κοινωνικό σύνολο – όσο βλέπουν να τους εγκαταλείπουν οι φυσικές τους δυνάμεις και να μην μπορούν να ανταποκριθούν στα καθημερινά τους και πολλές φορές απαραίτητα καθήκοντα. Τα καθημερινά και εναλλασσόμενα σχήματα της χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας, τους υπενθυμίζουν συνεχώς την φύση της αρρώστιάς τους και τον κίνδυνο της επιδείνωσης της κατάστασής τους.
Με την έξοδο από το Νοσοκομείο δεν σημαίνει ότι ο άρρωστός μας έχει απαλλαγεί από τον πόνο. Εδώ μπορούμε να συμβουλευτούμε και να κατευθύνουμε το άτομο ή τα μέλη της οικογένειάς του να ζητήσουν από τον γιατρό μαζί με άλλες πληροφορίες και τα απαραίτητα παυσίπονα.
Ο άρρωστος με καρκίνο αντιμετωπίζει πολλές απώλειες. Την απώλεια της υγείας, ζωής του, ελέγχου του εαυτού του και του περιβάλλοντός του, μελών του σώματός του, κλπ.
Ο πρωταρχικός σκοπός όλων μας είναι: «Να αυξήσουμε την ικανότητα του αρρώστου να ζήσει με τον καρκίνο».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Ψυχολογία Ασθενών, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Μαρία Γρ. Παρισιάνου, Αθήνα

-Νοσηλευτική, Γενική Παθολογική Χειρουργική, Τόμος Α’

-Μετεκπαιδευτικά Σεμινάρια Νοσηλευτικής και Κοινωνικής Ογκολογίας, Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, Τομέας Νοσηλευτικής Ογκολογίας Εθνικού Συνδέσμου Νοσηλευτών Ελλάδος, Εταιρεία Νοσηλευτικών Σπουδών, Περίοδος Οκτώβριος 2003 – Ιανουάριος 2004, Επιμέλεια Έκδοσης: Ν. Δοντάς – Σ. Μπεσμπέας – Ε. Πατηράκη, Καλλιτεχνική Επιμέλεια Εξωφύλλου: Παυλίνα Δοντά, Αθήνα 2004

-Κλινική Νοσηλευτική, Χορήγηση Φαρμάκων, Αρχές και Μέθοδοι, Ελευθερία Κ. Αθανάτου, Copyright Ελευθερία Κ. Αθανάτου, Αθήνα 1989

-Χειρουργική, Τ.Ε.Ε. {Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια}, Τομέας Υγείας και Πρόνοιας, Β’ Τάξη – 1ος κύκλος, Αθήνα 1999.

-Σημειώσεις

 

 

 

 

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail  

Προβολή όλων

 

Διαβάστε το τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΤΑΛΑΝΤΟ

 

Ευαγές Ίδρυμα “Ο Επιούσιος” Συσσίτια απόρων της Ι.Μ. Λαρίσης & Τυρνάβου