Ρατσισμός

Αρχική Σελίδα>Ιατρικά Θέματα>Ρατσισμός Ρατσισμός

Εργασία της Κοροπούλη Μαρίας
ΑΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Λάρισα 2007

Ρατσισμός
Εισαγωγή – Ορισμός

Ένα από τα πιο σημαντικά και ποικίλως εμφανιζόμενα προβλήματα του ανθρώπινου είδους σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του είναι ο ρατσισμός. Με τον όρο ρατσισμό εννοούμε την κοινωνική ή πολιτική πρακτική διακρίσεων που βασίζεται στο δόγμα της ανωτερότητας μιας φυλής, εθνικής ή κοινωνικής ομάδας και στην καλλιεργημένη αντίληψη των μελών της ότι οφείλουν να περιφρουρήσουν την αμιγή σύσταση, την καθαρότητα της ομάδας τους καθώς και τον κυριαρχικό τους ρόλο έναντι των υπόλοιπων φυλετικών, εθνικών, κοινωνικών ομάδων που θεωρούνται από αυτά κατώτερες.

Μορφές

Ο ρατσισμός ενέχει πάντοτε το στοιχείο της διαστρεβλωμένης όρασης και εκφράζεται είτε ως φυλετικός, θρησκευτικός (δόγματα) είτε κοινωνικός (πολιτική ιδεολογία, πνευματικό επίπεδο, οικονομική κατάσταση απέναντι στις γυναίκες, στα άτομα με ειδικές ανάγκες, στις μειονότητες). Οι ρατσιστές πιστεύουν ότι η φυλή – ομάδα με συγκεκριμένα εξωτερικά ή ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, έχει το δικαίωμα να θεωρεί εαυτόν ανώτερη από τις άλλες απορρίπτοντας την διαφορετικότητα. Γενικά η λέξη ρατσισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας. Οι φυλετικοί ρατσιστές θεωρούν μία συγκεκριμένη ομοιογενή ομάδα ανθρώπων ως ανώτερη, π.χ. τους “λευκούς” ανθρώπους θεωρούν ανώτερους από τους “μαύρους”. Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας.

Αίτια
Ως αίτια της εμφάνισης του ρατσισμού είναι :
Α) η δημιουργία προκαταλήψεων και στερεοτύπων από την οικογένεια, την παράδοση, από το περιεχόμενο των σπουδών του εκπαιδευτικού μας συστήματος
Β) η απουσία κριτικής σκέψης για διάφορα πράγματα, διαφόρων ατόμων χαμηλού μορφωτικού επιπέδου
Γ) η εύκολη επιρροή του ανθρώπου σε θέματα προπαγάνδας που έχουν ως κύριο θέμα τον ρατσισμό σε συνδυασμό με την επιθυμία ατόμων και λαών για απόκτηση δύναμης και εξουσίας, το βαθμό επιρροής των θρησκευτικών δοξασιών καθώς και την ηθική εξαχρείωση μιας και οι άνθρωποι υιοθετούν ρατσιστικές αντιλήψεις προκειμένου να εκμεταλλευτούν τον συνάνθρωπό τους.
Δ) τα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα μιας κοινωνίας. Η βία , η εγκληματικότητα, η ανεργία δημιουργούν ένταση η οποία εκτονώνεται πάνω στους ξένους που γίνονται τα εξιλαστήρια θύματα
Ε) η έλλειψη παιδείας μιας και οι απαίδευτοι γίνονται εύκολα θύματα προπαγάνδας δεν μπορούν να κρίνουν και έτσι οι επιτήδειοι μπορούν να καλλιεργήσουν στους ανθρώπους αισθήματα κατωτερότητας ή να τους φανατίσουν εναντίον άλλων ομάδων.
ΣΤ) Τέλος, εθνικιστικά αίτια οδηγούν στην εμφάνιση του ρατσισμού. Οι μικροί λαοί φοβούνται την αφομοίωσή τους από τους μεγάλους και ισχυρούς και χρησιμοποιούν τον εθνικισμό ως ασπίδα διασφάλισης της ταυτότητάς τους.

Εμφάνιση ρατσισμού

Στις μέρες μας η εμφάνιση του ρατσισμού είναι ποικίλη. Πιο συγκεκριμένα η μεροληπτική αντιμετώπιση έγχρωμων από τους λευκούς και η εκμετάλλευσή τους (Γ’ Ράιχ, απαρτχαιντ), οι πολλές εθνικιστικές αντιλήψεις ανωτερότητας, η αντιμετώπιση μειονοτήτων ή παρεπιδημούντων (ατόμων που μένουν προσωρινά σε ένα τόπο) όπως τσιγγάνων, αλβανών, ατόμων από τριτοκοσμικές χώρες. Η αναβίωση ναζιστικών θεωριών ως αποτέλεσμα του φόβου της εξαφάνισης της εθνικής ταυτότητας των λαών έχει οδηγήσει σε έξαρση των κρουσμάτων εμφάνισης εθνικιστικών πολιτικών κομμάτων (το κόμμα του Λεπαίν στη Γαλλία). Η αντιμετώπιση της γυναίκας όχι ως ισότιμου ανθρώπου έναντι του άνδρα αλλά ως υποδεέστερου με λιγότερες ικανότητες και δυνατότητες είναι μια μορφή ρατσισμού. Ακόμα, ρατσιστικές αντιλήψεις εκδηλώνονται και σε κοινωνικές ομάδες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως στους ομοφυλόφιλους, στους ναρκομανείς, στα άτομα με AIDS, ή ακόμη και σε άτομα με ειδικές ανάγκες.

Συνέπειες ρατσισμού

Αποτελέσματα και συνέπειες του ρατσισμού είναι αναμφίβολα η οικονομική εκμετάλλευση ατόμων και λαών καθώς και η έλλειψη της κριτικής σκέψης με συνέπεια το άτομο να αποδέχεται σκοταδιστικές αντιλήψεις και να χαρακτηρίζεται από πνευματική ανελευθερία. Ταυτόχρονα, υπονομεύεται η δημοκρατική λειτουργία των θεσμών από την κυριαρχία της αδικίας, της αναξιοκρατίας, και ουσιαστικά της περιφρόνησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έτσι, περιθωριοποιούνται άτομα κα ομάδες, παρεμποδίζεται η δημιουργική τους συμμετοχή στην κοινωνία και η εξέλιξή τους τόσο των ίδιων όσο και της κοινωνίας στερώντας από τους λαούς, θύματα του ρατσισμού, την ευκαιρία να αναπτύξουν πολιτισμό. Ακόμη, η κυριαρχία του φόβου ανάμεσα στους ανθρώπους, δημιουργεί κοινωνική δυσλειτουργία και τα άτομα δεν συνεργάζονται αρμονικά. Τέλος, η βία και οι ταραχές από τους ρατσιστές, ως το πιο συχνό φαινόμενο εκδήλωσης ρατσισμού έχει ως αποτέλεσμα την πιο ακραία μορφή, την ίδια την κατάλυση της ειρήνης και τη δημιουργία πολεμικών συγκρούσεων.

Προτεινόμενες λύσεις

Οι λύσεις στο πρόβλημα του ρατσισμού ξεκινούν από τη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης στη σωστή της διάσταση με προσανατολισμό σε μια ανθρωπιστική παιδεία. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι πολιτισμοί αλληλοσυμπληρώνονται και δεν υπάρχουν στεγανά ανάμεσα τους. Η εκπαίδευση ως η βασικότερη διαδικασία διαμόρφωσης του χαρακτήρα, των στάσεων και της συμπεριφοράς του ατόμου, είναι ίσως το καταλληλότερο εργαλείο διαχείρισης αυτής της νέας πολυπολιτισμικής πραγματικότητας. Η παιδεία των νέων σε ουμανιστικές κατευθύνσεις μπορεί να προάγει υπεύθυνη, ανθρώπινη και κριτική άποψη αποφεύγοντας ρατσιστικές απόψεις και θέσεις. Έτσι, ο κάθε πολίτης θα αποκτήσει κοινωνική συνείδηση και θα θέτει το συλλογικό καλό πάνω από το ατομικό συμφέρον. Ακόμη, οι πολιτικές ηγεσίες θα πρέπει να μην ενθαρρύνουν ρατσιστικές εκδηλώσεις και να προάγουν υπεύθυνη πολιτική για αλλοεθνείς, για άτομα με ειδικές ανάγκες και για μειονότητες. Επιπρόσθετα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μπορούν να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη αποφεύγοντας αναφορές και προβολές ρατσιστικών εκδηλώσεων. Τέλος, οι διάφοροι διεθνείς οργανισμοί καλό θα είναι να επιβάλλουν κυρώσεις, οικονομικές ή διπλωματικές, σε όλους όσους καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της ατομικότητας και της διαφορετικότητας του κάθε πολίτη.

Επίλογος

Ο ρατσισμός μεταξύ των ανθρώπων είναι ένα σοβαρό ζήτημα με ποικίλες εκφάνσεις και πολλές συνέπειες. Η τάση του ανθρώπου για «υπεροχή» οδηγεί αρκετές φορές στην επικράτηση έναντι των «ασθενέστερων ομάδων» αλλοιώνοντας το χαρακτήρα του και μολύνοντας την σκέψη του. Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη όλοι μας να επικεντρωθούμε στα ίσα δικαιώματα και στην αποδοχή της ιδιαιτερότητας του καθενός, τιμώντας έτσι την ανθρώπινη μοναδικότητα και φύση. Για να μην ζήσουν οι επόμενες γενιές εξευτελισμούς, αναξιοκρατία και προπαντός την προσβολή του ανθρώπου από το συνάνθρωπο.

 

 

 

 

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail  

Προβολή όλων

 

Διαβάστε το τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΤΑΛΑΝΤΟ

 

Ευαγές Ίδρυμα “Ο Επιούσιος” Συσσίτια απόρων της Ι.Μ. Λαρίσης & Τυρνάβου