ΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

Αρχική Σελίδα Ιατρικά ΘέματαΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ ΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

ΣΧΟΛΗ: Σ.Ε.Υ.Π
ΤΜΗΜΑ:ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΘEMA: ΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ : ΒΑΡΣΑΜΗ ΜΑΡΙΑ

ΛΑΡΙΣΑ 2007

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ : ανατομία και φυσιολογία του παγκρέατος (σελ.2-3)
2.ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ – ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ(σελ.4-5)
3.ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ (σελ.6)
4.ΟΞΕΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΕΣ, ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΡΩΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ, ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ(σελ.7-9)
5.ΣΚΟΠΟΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ – ΣΤΗΝ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ (σελ.10-12)
6.ΟΓΚΟΙ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ (σελ.13)
7.ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ (σελ.14-16)
8.ΝΙΚΗΣΤΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ(σελ.17-19)
9.ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ ΜΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ (σελ.20-21)
10.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (σελ.22)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ

Το πάγκρεας είναι ένας μεικτός αδένας που μοιάζει με τους σιελογόνους. Βρίσκεται στο οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα και φέρεται εγκάρσια στο ύψος του 1ου και 2ου οσφυϊκού σπονδύλου, πίσω από το στομάχι. Αυτή η θέση κάνει δύσκολη τη μελέτη του στα ζώντα άτομα και τα νοσήματα αυτού του οργάνου δύσκολα διαπιστώνονται, ειδικά σε σύγκριση με τις ασθένειες άλλων οργάνων. Το σχήμα του μοιάζει με το σχήμα ενός σφυριού, με κεφάλι, σώμα και ουρά. Έχει μήκος 15cm και ζυγίζει περίπου 80 γραμ. Εφάπτεται σχεδόν στη σπονδυλική στήλη και το κεφάλι βρίσκεται σε στενή επαφή με το δωδεκαδάκτυλο, το τμήμα του πεπτικού σωλήνα που ακολουθεί το στομάχι.
Αποτελείται από πολυάριθμα λόβια, που σχηματίζονται από εκκριτικά σωληνάρια, που καλύπτονται εσωτερικά με κυλινδρικό επιθήλιο. Από τα λόβια αναδύονται μικροί πόροι, οι οποίοι συνενώνονται ο ένας με τον άλλο και σχηματίζουν το μείζονα πόρο του παγκρέατος . Αυτός φέρεται προς την κεφαλή του οργάνου και ενώνεται με τον κοινό χοληδόχο πόρο λίγο προτού εκβάλλουν από κοινού στο φύμα ( θηλή ) του Vater. Ένας άλλος πόρος, ο ελάσσων ή επικουρικός πόρος του παγκρέατος εκβάλλει αμέσως πιο πάνω από το φύμα του Vater, στο φύμα του Santorini. Με τους δύο αυτούς πόρους διοχετεύει στο δωδεκαδάκτυλο το παγκρεατικό υγρό που είναι ένα υγρό άχρωμο και άοσμο, ποσότητας περίπου δυο λίτρων την ημέρα. Το παγκρεατικό υγρό περιέχει πολλά ένζυμα που είναι απαραίτητα για την πέψη των τροφών. Και σε αυτή την περίπτωση το ανθρώπινο σώμα είναι εφοδιασμένο με ορισμένους ρυθμιστικούς μηχανισμούς, που κανονίζουν ώστε η παραγωγή των παγκρεατικών υγρών να συμβαίνει όταν η τροφή φτάσει στο στομάχι ή στο δωδεκαδάκτυλο.
Το πάγκρεας είναι ένα μικρό όργανο στο οποίο συχνά δε δίνεται όλη η προσοχή που χρειάζεται, φτάνει να σκεφτούμε ότι η ζωή χωρίς το πάγκρεας είναι αδύνατη παρά τη συνεχή και προσεκτική αγωγή, όχι μόνο για τη λειτουργία που ασκεί στην πέψη των τροφών αλλά και για το λόγο ότι περιέχει τα κύτταρα που παράγουν την ινσουλίνη, της οποίας η έλλειψη, όπως είναι γνωστό, προκαλεί διαβήτη.

ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

Δημιουργείται όταν εμφανίζεται φλεγμονή στο πάγκρεας κατά την οποία διακόπτονται οι λειτουργίες του. Η φλεγμονή μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι ήπια ή μέτρια, αλλά στο 20% των ατόμων τα συμπτώματα είναι σοβαρά.

ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να έχει ποικίλη κλινική εικόνα που αρχίζει από επεισόδια που περνάνε σχεδόν απαρατήρητα, ειδικά σε άτομα που πάσχουν από κολικούς της χοληδόχου, μέχρι τις περιπτώσεις σοβαρότατης μορφής που προκαλούν το θάνατο στο πάσχοντα. Η κρίση παγκρεατίτιδας εκδηλώνεται συνήθως μετά από ένα πλούσιο γεύμα, ειδικά εμπλουτισμένο με οινοπνευματώδη σε μεγάλη ποσότητα. Το άλγος γενικά αρχίζει απότομα αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και προοδευτικά συνήθως εντοπίζεται στο πιο κεντρικό και πιο υψηλό σημείο της κοιλιακής χώρας και συχνά αντανακλά στη ράχη. Ο χαρακτήρας του άλγους είναι διάφορος: από την αίσθηση μιας μαχαιριάς μέχρι την αίσθηση ανυπόφορης κράμπας . Συχνά συνοδεύεται με εμετό χωρίς ναυτία και ο εμετός συνεχίζεται και με άδειο στομάχι. Στο 90% των περιπτώσεων υπάρχει πυρετός, ο σφυγμός γίνεται γρηγορότερος του φυσιολογικού και η αρτηριακή πίεση μπορεί να πέσει μέχρι την πρόκληση σοκ. Τα αίτια της οξείας παγκρεατίτιδας δεν είναι ακριβώς γνωστά αλλά είναι γνωστό ότι οι μισοί πάσχοντες έχουν λιθίαση της χοληδόχου κύστης ή των χοληφόρων. Από τη στιγμή που οι αγωγοί, που μεταφέρουν το παγκρεατικό υγρό και τη χολή στο δωδεκαδάκτυλο, έχουν από ένα σημείο και μετά κοινή πορεία, υπάρχει η σκέψη ότι σε ορισμένες περιπτώσεις νόσου της χοληδόχου κύστης μπορεί να υπάρξει δίοδος της χολής στο πάγκρεας που με αυτό τον τρόπο θα προκαλούσε την παγκρεατίτιδα.
Πράγματι αύτη η νόσος θεωρείται σαν μια από τις πιθανές επιπλοκές της χολολιθίασης της χοληδόχου κύστης. ’τομα που υπερβάλλουν στη διατροφή και ιδιαίτερα αν τη συνδυάζουν με ποσότητα οινοπνευματωδών, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άλλους όσον αφορά αυτήν τη νόσο. Υπάρχει επίσης η παγκρεατίτιδα, που μπορεί να αποτελέσει επιπλοκή χειρουργικών επεμβάσεων στις χοληφόρους οδούς και στο στομάχι. Μια οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να συνδυαστεί, επίσης, με παρωτίτιδα, αλλά συνήθως έχει καλοήθη πορεία και χωρίς επακόλουθα αξιοσημείωτα.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

Η χρόνια παγκρεατίτιδα οφείλεται στα ίδια αίτια με την οξεία μορφή και συχνά είναι αποτέλεσμα πολλών κρίσεων αυτής. Και σε αυτήν την περίπτωση η υπερκατανάλωση οινοπνεύματος είναι σίγουρα ένας από τους σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες. Τα πάσχοντα άτομα υποφέρουν από πόνους στο πάνω τμήμα της κοιλιακής χώρας με αντανάκλαση στη ράχη, που είναι σχεδόν συνεχείς και ανυπόφοροι. Γενικά δεν υπάρχουν φάρμακα που να εξαφανίζουν το πόνο. Η φαρμακευτική θεραπεία δε δίνει ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Για τους πάσχοντες από λιθίαση της χοληδόχου κύστης είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση, με αφαίρεση της κύστης. Φυσικά είναι απόλυτα απαραίτητη η αποχή από οποιοδήποτε οινοπνευματώδες ποτό.
Δυστυχώς όταν φτάσουμε σε προχωρημένο στάδιο της χρόνιας παγκρεατίτιδας, όταν το πάγκρεας έχει γίνει μικρό, σκληρό και γεμάτο από οζίδια και ακόμα με τα σωληνάριά του γεμάτα από λίθους, πράγμα που συμβαίνει πολύ συχνά, μπορούμε να ελπίζουμε σε μια καλυτέρευση μόνο με χειρουργική επέμβαση, που τραυματίζει πολύ το πάγκρεας και με όχι πάντα θεραπευτικά αποτελέσματα. Αν αντίθετα βρισκόμαστε μπροστά σε μια σχετική ανεπάρκεια του αδένα, μπορούν να χορηγηθούν στον ασθενή φάρμακα, που περιέχουν παγκρεατικά ένζυμα για να διευκολύνουν την πέψη.

ΟΞΕΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΕΣ

Οι χρόνιες παγκρεατίτιδες προκαλούν δυνατές διαταραχές στη διατροφή και στο μεταβολισμό. Ανάμεσα στις κοινές αφορμές είναι η κατάχρηση οινοπνευματωδών, η πολύ θρεπτική και πλούσια σε λίπη διατροφή ή η έλλειψη πρωτεϊνών. Μπορούν να προκληθούν επίσης και από βλάβες της χολής. Η προσφυγή σε μια διαιτητική αγωγή για τη θεραπεία της χρόνιας παγκρεατίτιδας μπορεί να έχει προσδιοριστικά αποτελέσματα. Οι πιο κατηγορηματικές απαγορεύσεις έχουν σχέση με:
1)το οινόπνευμα
2)το παγωμένο φαγητό ή ποτό
3)τα παχιά κρέατα ή ψάρια, τα αλλαντικά, τα τηγανιτά, τα φαγητά με σάλτσες.

Μπορούν να καταναλωθούν σε περιορισμένη ποσότητα: βούτυρο ή λάδι ωμό, όχι περισσότερο από ένα αβγό την εβδομάδα, γάλα άπαχο, τυριά λίγο παχιά. Η δίαιτα θα βασίζεται σε τροφές ευκολοχώνευτες και σε μειωμένα ποσοτικά γεύματα και συχνά.
Η οξεία παγκρεατίτιδα παρουσιάζεται συνήθως ύστερα από κατάχρηση οινοπνευματωδών ή ύστερα από υπερβολική κατανάλωση φαγητού. Για τη θεραπεία της κρίσης της οξείας παγκρεατίτιδας προβλέπεται η απόλυτη αποχή τροφής. Ο οργανισμός θα τρέφεται μόνο φλεβικά (δηλαδή με ορούς). Αφού ξεπεραστεί η κρίση τότε θα χορηγηθεί μια αυστηρότατα ελεγχόμενη πολύ φτωχή σε λίπη διατροφή. Αυτό το είδος δίαιτας λέγεται «δίαιτα υπολιπώδης». Για να εγγυηθούμε μια μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της διαιτητικής αγωγής που εφαρμόζεται πρέπει να τηρηθούν οι ακόλουθοι όροι στην παρασκευή των γευμάτων:
– οι τροφές πρέπει να βράζουν σε νερό
– τα κρέατα γίνονται ψητά ή στη σχάρα
– το άρτυμα (καλαμποκέλαιο ή μαργαρίνη) προστίθεται μετά το ψήσιμο.
Και αν ακόμα δεν περιλαμβάνονται στον κανόνα μπορεί να συμβεί να επιμένουν η αδιαθεσία και οι πόνοι: σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανό να πρόκειται για μια ψευδοκυστίτιδα ή και για χολολίθους. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα κάνει αναγκαία μια χειρουργική επέμβαση.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΡΩΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

Το κύριο χαρακτηριστικό του ιστορικού υγείας του ασθενή είναι ο πόνος : α) Συναντάμε έντονο κοιλιακό πόνο στην άνω κοιλία (επιγάστριο, αριστερό ή δεξιό υποχόνδριο). Είναι σταθερός με ακτινοβολία στη ράχη (περιοχή 12ου θωρακικού σπονδύλου ). β)Η ναυτία και οι εμετοί είναι το δεύτερο κοινό σύμπτωμα. Οι εμετοί είναι βίαιοι και συνεχίζονται ακόμα και με άδειο στομάχι. γ)Χρησιμοποιούνται ο άρρωστος, η οικογένεια και το ιατρικό ιστορικό για διαπίστωση ύπαρξης νόσου των χοληφόρων οδών, αλκοολισμού, τραύματος ή παρωτίτιδας. Ακόμα, αναγράφεται κάθε φάρμακο που τυχόν χρησιμοποιήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

1)Λευκοκυττάρωση (10.000-30.000/ mm3).
2) Πρωτεϊνουρία, κύλινδροι(25%των περιπτώσεων), γλυκοζουρία (10-20 % των περιπτώσεων ).
3)Υπεργλυκαιμία και παθολογική σακχαραιμική καμπύλη (50% των περιπτώσεων )
4)Μπορεί να υπάρχει αύξηση της χολερυθρίνης του ορού
5)Μπορεί να δείξουν αύξηση το μη πρωτεϊνικό άζωτο και η αλκαλική φωσφατάση
6)Ακόμα, μπορεί να είναι παθολογικές δοκιμασίες ήπατος
7)Μείωση ασβεστίου του ορού, που έχει σχέση με την βαρύτητα της διεργασίας της νόσου. Η ελάττωση είναι μεγαλύτερη την 6η μέρα.
8)Η αμυλάση του ορού αυξάνεται πρώιμα (90% των περιπτώσεων)και επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα την 3η μέρα. Η λιπάση του ορού αυξάνεται βραδύτερα και επιμένει μερικές ημέρες παραπάνω. Ο τίτλος αντιθρομβίνης (ένα μέτρο της θρυψίνης του πλάσματος )αυξάνεται πρώιμα και μπορεί να παραμείνει σε ψηλά επίπεδα και μετά την επάνοδο της αμυλάσης στα φυσιολογικά επίπεδα.
9)Η ακτινογραφία θώρακα δείχνει ανύψωση του αριστερού διαφράγματος υγρό στο αριστερό ημιθωράκιο και ατελκτασία του πνευμονικού παρεγχύματος.
10)ΗΚΓραφικά ευρήματα μπορεί να υπάρχουν και συνήθως διαφέρουν από εκείνα του εμφράγματος του μυοκαρδίου.
11)Το περιτοναϊκό υγρό είναι κίτρινο ως καφέ-κοκκινωπό, με μικροσκοπικά σταγονίδια λίπους, το επίπεδο των ενζύμων που περιέχει είναι πολύ ψηλό.

ΣΚΟΠΟΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

1.ΑΜΕΣΟΙ : α) Απαλλαγή από πόνο β) Έλεγχος εμετών γ) Πρόληψη, αντιμετώπιση shock δ)Μείωση έκκρισης και δράσης παγκρεατικών ενζύμων ε)Πρόληψη τετανίας ζ)Πρόληψη κετοξέωσης
2.ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟΙ : α)Διατήρηση επαρκούς θρέψης β) Πρόληψη υποτροπής.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

1 . Διατήρηση φυσιολογικού όγκου αίματος με χορήγηση ανθρώπινης λευκωματίνης, πλάσματος και ηλεκτρολυτικών διαλυμάτων. Οι ποσότητες υπολογίζονται με βάση τον αιματοκρίτη, την κεντρική φλεβική πίεση και το ποσό των ούρων, που μετρώνται συχνά. Συχνή και ακριβής μέτρηση αρτηριακής πίεσης και σφυγμού για εκτίμηση της υπογκαιμίας. Αν υπάρχουν αιμορραγίες, χορηγείται πλήρες αίμα. Για στενότερη παρακολούθηση, ο άρρωστος συχνά συνδέεται με μόνιτορ.
2. Ο πόνος ελέγχεται με μεπερδίνη, που προκαλεί μικρότερο σπασμό του σφιγκτήρα του Oddi από τα οπιούχα. Αν δεν υπάρχει αποτέλεσμα χορηγείται μορφίνη. Η τοποθέτηση του αρρώστου στο ένα πλάγιο με τα γόνατα και τη ράχη σε κάμψη, βοηθά πολύ στη μείωση του πόνου.
3.Η πνευμονική συμφόρηση και η ατελκτασία αποφεύγονται με βαθιές αναπνοές, βήχα και συχνή αλλαγή θέσης. Πολύ βοηθά και αναπνοή διαλείπουσας θετικής πίεσης (IPPB).
4.Για απαλλαγή από διάταση και μείωση διέγερσης της παγκρεατικής έκκρισης από το υδροχλωρικό οξύ του γαστρικού υγρού , εφαρμόζεται ρινογαστρικός σωλήνας με διαλείπουσα αναρρόφηση. Ο άρρωστος δεν παίρνει τίποτα από το στόμα και μέσα από το σωλήνα του χορηγούνται αντιόξινα φάρμακα.
5.Για μείωση της παγκρεατικής έκκρισης χορηγείται Diamox, που, επειδή ανταγωνίζεται την καρβονική ανυδράση, μειώνει τον όγκο και την περιεκτικότητα του παγκρεατικού υγρού σε δυττανθρακικό νάτριο. Ακόμα, χορηγούνται και αντιχολινεργικά για μείωση της παγκρεατικής έκκρισης. Σε ερευνητικό στάδιο βρίσκεται η χρησιμοποίηση Trasylol, αντιπρωτεολυτικής ουσίας που αναστέλλει τη δράση της καλλικρεϊνης, της χυμοθρυψίνης και της θρυψίνης.
6.Αντιβιοτικά χορηγούνται για το κίνδυνο λοίμωξης.
7.Παρακολουθείται στενά το επίπεδο του ασβεστίου του ορού. Σε υπασβεστιαιμία χορηγείται γλυκονικό ασβέστιο ενδοφλέβια.
8.Αν το shock δεν απαντά στην ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, δίνονται, ενδοφλέβια, κορτικοστεροειδή.
9.Παρακολουθείται το επίπεδο γλυκόζης του αίματος και των ούρων και, αν χρειαστεί, χορηγείται ινσουλίνη.
10.Μπορεί να χορηγηθεί γλυκαγόνη, γιατί καταστέλλει την παγκρεατική έκκριση και αυξάνει την αιματική ροή στο έντερο. Επίσης, σε ερευνητικό στάδιο είναι η χορήγηση ινσουλίνης και γλυκόζης για τον ίδιο σκοπό.
11.Μετά τη βελτίωση της κατάστασης του, ο άρρωστος επιτρέπεται να παίρνει μικρές ποσότητες νερού. Αν τις ανέχεται, η δίαιτα προχωρεί σε υδατανθρακούχα υγρά. Μία εβδομάδα τουλάχιστο μετά την υποχώρηση του πόνου, η δίαιτα γίνεται υπολιπούχα και χορηγείται σε μικρά, συχνά γεύματα. Αποφεύγεται η λήψη αλκοόλ και καφέ. Αν η καταστροφή του παγκρεατικού ιστού είναι εκτεταμένη, μπορεί να χορηγηθούν παγκρεατικά ένζυμα σε δισκία με κάλυμμα που διαλύεται στο έντερο.
12.Γίνεται ενημέρωση του αρρώστου για τον κίνδυνο σακχαρώδη διαβήτη και διδασκαλία των σημείων και συμπτωμάτων για τα οποία πρέπει να παρακολουθεί τον εαυτό του και για αποφυγή υπερυδατανθρακούχας δίαιτας.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ – ΣΤΗΝ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ

1.Η φροντίδα στη χρόνια παγκρεατίτιδα πρέπει να στοχεύει στην αποφυγή του αλκοόλ.
2.Η δίαιτα είναι υπολιπούχα και για βελτίωση της πέψης χρησιμοποιούνται παγκρεατικά εκχυλίσματα .
3.Αποφεύγεται η πολυφαγία. Τα αντιχολινεργικά μπορεί να μειώσουν τον πόνο.
4.Εξαιτίας της χρονιότητας της κατάστασης, αποφεύγεται η χορήγηση ναρκωτικών.
5.Ανάλογα με τις ανάγκες του αρρώστου, μπορεί να χορηγηθούν συμπληρώματα βιταμινών και ηλεκτρολυτών.
6.Ρυθμίζεται ο σακχαρώδης διαβήτης, αν υπάρχει.
7.Η μετέπειτα φροντίδα είναι μεγάλης σημασίας.

ΟΓΚΟΙ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ

Η απώλεια βάρους είναι το πιο κοινό σύμπτωμα, ο πόνος είναι συχνός και περιγράφεται από τον ασθενή διαφορετικά από εκείνον του κολικού. Είναι ένας βαθύς πόνος με αντανάκλαση στη ράχη αλλά και στα χαμηλότερα μέρη της κοιλιάς. Σε προχωρημένα στάδια ή όταν ο όγκος εμφανιστεί κοντά στην εκβολή του χοληδόχου πόρου ο ασθενής είναι ικτερικός και τότε κρίνεται απαραίτητο να υποστεί χειρουργική επέμβαση, με την οποία να αποκατασταθεί τουλάχιστον η μια οδός διέλευσης της χολής, που διαφορετικά θα συνέχιζε να συσσωρεύεται στο συκώτι και να περνάει στην κυκλοφορία. Ευτυχώς δεν οφείλονται όλες οι περιπτώσεις ικτέρου σε νεοπλασία του παγκρέατος. Πράγματι και ένας λίθος που αποφράσει ένα σωληνάριο προκαλεί συσσώρευση χολής στο συκώτι και μπορεί να εμφανιστεί το ίδιο φαινόμενο, έτσι όπως στην ιογενή ηπατίτιδα. Άλλοι όγκοι που ονομάζονται ινσουλίνωμα μπορούν να παρουσιαστούν σε αυτήν τη ζώνη με παραγωγή ινσουλίνης. Αλλοι ακόμα μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα το σχηματισμό γαστρικών ελκών με ορμονικό μηχανισμό.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Η νοσηλευτική φροντίδα επικεντρώνεται στην απαλλαγή από πόνο, την ελαχιστοποίηση του κνησμού, την πρόληψη ρήξης του δέρματος και την προαγωγή επαρκούς θρέψης.

1.Επειδή λιγότεροι από 25% των όγκων μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά (μόνο καρκίνωμα κεφαλής), γίνεται παρηγορητική χειρουργική για παράκαμψη της απόφραξης.
2.Η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία δεν έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν παρηγορητικά. Τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα είναι η τεστολακτόζη και η 5 – φθοριοουρακίλη.
3.Μια καλή, θρεπτικά ισοζυγισμένη δίαιτα μπορεί να συνδυαστεί με ινσουλινοθεραπεία και χορήγηση παγκρεατικών ενζύμων.
4.Ναρκωτικά χορηγούνται για απαλλαγή από τον πόνο.
5.Σχεδιασμός μακροχρόνιας φροντίδας του αρρώστου.
6.Προαγωγή ικανοτήτων αντιμετώπισης του αρρώστου.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ

Όταν παρουσιάζονται για πρώτη φορά πεπτικά προβλήματα, αυτό που φοβάται ο περισσότερος κόσμος είναι ο καρκίνος. Παρόλο που στις περισσότερες περιπτώσεις δε φταίει ο καρκίνος, μερικές φορές αποτελεί την αιτία. Συμπτώματα όπως η αιμορραγία, η δυσκολία στην κατάποση, η ανεξήγητη απώλεια βάρους και η αλλαγή των κενώσεων των εντέρων μπορεί να αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια γαστρεντερικού καρκίνου. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού (κλονοπρωκτικός καρκίνος) είναι ο πιο συνηθισμένος πεπτικός καρκίνος και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες και στις γυναίκες.
Όταν εντοπίζεται και αντιμετωπίζεται έγκαιρα, ο πεπτικός καρκίνος είναι θεραπεύσιμος. Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι καρκίνοι προκαλούν τόσο ασαφή συμπτώματα, που η ασθένεια συνήθως περνά απαρατήρητη μέχρι να φτάσει σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Επίσης, πολλά άτομα δεν εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες των εξετάσεων που βοηθούν στην πρόληψη του κολονοπρωκτικού καρκίνου ή στον έγκαιρο εντοπισμό του.
Παρόλο που ο καρκίνος του παγκρέατος καταλαμβάνει το 1με 2% όλων των καρκίνων στην Αμερική, είναι η τέταρτη αιτία θανάτου από καρκίνο. Ο λόγος που είναι τόσο θανατηφόρος είναι γιατί εντοπίζεται πολύ αργά. Ο καρκίνος στο συγκεκριμένο σημείο δεν εμφανίζει συμπτώματα, παρά μόνο στο στάδιο που πλέον δε θεραπεύεται. Επίσης , το πάγκρεας βρίσκεται βαθιά στην κοιλιά, πίσω από άλλα όργανα, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατον για το γιατρό να εντοπίσει κάποιον όγκο ψηλαφίζοντας την περιοχή. Το 95% των καρκίνων του παγκρέατος είναι αδενοκαρκινώματα που αναπτύσσονται στην εσωτερική επιφάνεια των παγκρεατικών αγγείων και μπορούν να αναπτύσσονται χωρίς να γίνουν αντιληπτά για χρόνια.
Οι ερευνητές αποκτούν όλο και περισσότερες γνώσεις σχετικά με τις αλλαγές του DNA που μπορεί να οδηγούν σε καρκίνο του παγκρέατος. Ωστόσο, τα περισσότερα στοιχεία για τις αιτίες και τον τρόπο ανάπτυξης του καρκίνου παραμένουν άγνωστα. Κάποιοι παράγοντες που μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο είναι:
-το κάπνισμα που είναι η αιτία για τον παγκρεατικό καρκίνο ενός στα τρία άτομα
-το οικογενειακό ιστορικό όπου ο καρκίνος του παγκρέατος φαίνεται να είναι κληρονομικός.
-η ηλικία
-το φύλο
-οι εθνικές ομάδες
-το αλκοόλ

-χρόνια παγκρεατίτιδα : Τα περισσότερα άτομα με μακροχρόνια φλεγμονή του παγκρέατος δεν εμφανίζουν καρκίνο στο πάγκρεας , υπάρχουν περιπτώσεις που αυτό μπορεί να συμβεί .Οι πιο συνηθισμένες διαγνωστικές εξετάσεις για τον εντοπισμό του καρκίνου στο πάγκρεας είναι οι υπέρηχοι, η αξονική και η μαγνητική τομογραφία. Αν οι εξετάσεις δείξουν καρκίνο, το επόμενο βήμα είναι μια βιοψία με βελόνα που καθοδηγείται από υπέρηχους για την αφαίρεση δείγματος ιστού. Τα δείγματα ιστού μπορούν να αφαιρεθούν και με ενδοσκόπιο που στην άκρη του περιλαμβάνει κοπτικό εργαλείο. Το ενδοσκόπιο εισάγεται από το στόμα και περνά από τον οισοφάγο στο στομάχι και από εκεί στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο), όπου το πάγκρεας εκκρίνει της χημικές ουσίες. Αν ο καρκίνος περιορίζεται στο πάγκρεας, η χειρουργική αφαίρεση μέρους ή όλου του παγκρέατος μπορεί να οδηγήσει σε θεραπεία του καρκίνου. Η διαδικασία Γουίπλ είναι η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση. Σε αυτή την επέμβαση, αφαιρείται μέρος του παγκρέατος, μέρος του στομάχου και το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου μαζί με τη χοληδόχο κύστη και μέρος του χοληφόρου αγγείου. Πρόκειται για μια πολύ δύσκολη εγχείρηση. Στα μεγάλα νοσοκομεία όπου οι χειρουργοί έχουν εμπειρία σε αυτού του είδους την επέμβαση, το 2% των ατόμων πεθαίνει από επιπλοκές. Στα μικρότερα νοσοκομεία, το ποσοστό θνησιμότητας είναι μεγαλύτερο. Η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία επιμηκύνουν το χρόνο ζωής, αλλά δε θεραπεύουν τον καρκίνο του παγκρέατος. Η πρόγνωση για τα πιο προχωρημένα στάδια του καρκίνου εξαρτάται από την εξάπλωση του όγκου.

ΝΙΚΗΣΤΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ως προς την πρόληψη του καρκίνου στο πάγκρεας, αφού η συγκεκριμένη μορφή εμφανίζεται ιδιαίτερα ανθεκτική στις διάφορες θεραπείες . Αδιάψευστα στοιχεία έχουν έρθει στο φως, σύμφωνα με τα οποία η σωστή διατροφή κρατά μακριά αυτό τον επικίνδυνο εχθρό, εμποδίζοντάς τον να εκδηλωθεί.

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ

Όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν πως οι φανατικοί φρουτοφάγοι εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά αυτής της μορφής καρκίνου. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Μελέτη Σουηδών επιστημόνων αποκάλυψε ότι η κατανάλωση ενός εσπεριδοειδούς την ημέρα περιόρισε κατά το ήμισυ έως τα δύο τρίτα το κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο πάγκρεας, σε σχέση με την κατανάλωση ενός εσπεριδοειδούς λιγότερο από μια φορά την εβδομάδα. Μελέτη χιλιαστών αποκάλυψε επίσης ότι ακόμα και τα αποξηραμένα φρούτα παρέχουν προστασία. Στην ίδια μελέτη, οι ντομάτες και τα εσπεριδοειδή εμφάνισαν επίσης ωφέλιμη δράση.
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα για τις ευεργετικές ιδιότητες των φρούτων, ωστόσο, έρχεται από μελέτη σε Γαλλοκαναδούς εποίκους στην πολιτεία της Λουιζιάνα, που παρουσιάζει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά καρκίνου στο πάγκρεας σε ολόκληρες της ΗΠΑ. Η μελέτη αποκάλυψε ότι τα φρούτα λειτουργούν ακόμα και ως αντίδοτο σε μια διατροφή πλούσια σε κρέας, που προάγει αυτή τη μορφή καρκίνου. Με άλλα λόγια, τα φρούτα αμβλύνουν τη φυσική τάση του κρέατος να προκαλεί καρκίνο στο πάγκρεας. Ερευνητική ομάδα του Αντικαρκινικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ ανακάλυψε ότι Γαλλοκαναδοί έποικοι της Λουιζιάνα που κατανάλωναν τεράστιες ποσότητες χοιρινού κρέατος (κυρίως αλλαντικά-μπέικον, ζαμπόν, λουκάνικα, πικάντικα σαλάμια και ακατέργαστο φρέσκο χοιρινό, συνοδευόμενο συνήθως με ρύζι) εμφάνιζαν δραματικά υψηλά ποσοστά καρκίνου στο πάγκρεας. Κάποιος που κατανάλωνε χοιρινό μία φορά την ημέρα συστηματικά παρουσίαζε 70% περισσότερες πιθανότητες να προσβληθεί από καρκίνο από κάποιον άλλο που κατανάλωνε το ίδιο κρέας λιγότερες από δυο φορές την εβδομάδα. Εκείνοι που το διαιτολόγιό τους περιλάμβανε περισσότερες από μια μερίδες χοιρινού ημερησίως είχαν τριπλάσιο κίνδυνο. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι όσοι κατανάλωναν φρούτα δύο φορές την ημέρα ( μπανάνες, πορτοκάλια, φράουλες, μήλα, χυμό πορτοκαλιού, ακόμα και κομπόστα) εμφάνιζαν 40% λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο σε σχέση με εκείνους οι οποίοι κατανάλωναν φρούτα λιγότερο από μια φορά την ημέρα. Παρατηρήθηκε, εξάλλου, πως όσο μεγαλύτερη ήταν η κατανάλωση φρούτων τόσο μειωνόταν ο κίνδυνος. Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα.
Πιο εντυπωσιακό, ωστόσο, ήταν το γεγονός ότι ακόμα κι εκείνοι οι οποίοι κατανάλωναν άφθονο χοιρινό μετρίαζαν σημαντικά τον κίνδυνο εάν κατανάλωναν παράλληλα και άφθονα φρούτα. Με άλλα λόγια, οι φανατικοί του χοιρινού κρέατος που θωράκιζαν τον οργανισμό τους με τις ευεργετικές ουσίες που περιέχονται στα φρούτα δεν εμφάνιζαν μεγαλύτερη προδιάθεση να προσβληθούν από καρκίνο στο πάγκρεας από ότι εκείνοι οι οποίοι κατανάλωναν χοιρινό περιστασιακά! Οι ερευνητές απέδωσαν την ιδιότητα των φρούτων να εξαλείφουν τον κίνδυνο στη βιταμίνη C, αν και είναι γνωστό ότι τα φρούτα περιέχουν δεκάδες ακόμη αντικαρκινικές χημικές ουσίες που πιθανόν να επιδρούν εξίσου θετικά.

Η ΝΤΟΜΑΤΑ ΧΑΡΙΖΕΙ ΥΓΕΙΑ

Το λυκοπένιο (ή λυκοπίνη) αποτελεί ένα σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την εκδήλωση καρκίνου στο πάγκρεας. Λυκοπένιο ίσον ντομάτα. Η ντομάτα είναι η κυριότερη πηγή λυκοπένιου σε ένα διαιτολόγιο.

ΦΑΣΟΛΙΑ: ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΑΣΠΙΔΑ

Συμπεριλάβετε τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα στο διαιτολόγιό σας τα φασόλια. Μεγάλη μελέτη έδειξε πως η κατανάλωση οσπρίων, συμπεριλαμβανομένης και της σόγιας, σε εβδομαδιαία βάση μειώνει 40% τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο στο πάγκρεας σε σχέση με την κατανάλωσή τους λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα.

ΤΟ ΚΡΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΠΟΣ ΒΛΑΠΤΟΥΝ

Προσπαθήστε να μειώσετε κατά το δυνατόν την κατανάλωση κρέατος. Τα κρούσματα καρκίνου στο πάγκρεας είναι συχνότερα σε λαούς που στηρίζουν το διαιτολόγιό τους στην τροφή αυτή.

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ ΜΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ

Το 1966 οι γιατροί έκαναν την πρώτη μεταμόσχευση παγκρέατος σε άνθρωπο με διαβήτη τύπου 1. Ακολούθησαν περισσότερες επεμβάσεις αλλά το ποσοστό επιβίωσης των ατόμων που έκαναν μεταμόσχευση ήταν τόσο μικρό, που ελάχιστοι επέλεγαν τη λύση αυτή. Το 1978 τα νέα φάρμακα, οι νέες χειρουργικές τεχνικές και η επιλογή πιο υγιών ασθενών έφερε καλύτερα αποτελέσματα. Μέχρι σήμερα, οι χειρουργοί έχουν κάνει πάνω από 10.000 επιτυχημένες μεταμοσχεύσεις παγκρέατος. Στην Αμερική, γίνονται πάνω από 900 μεταμοσχεύσεις παγκρέατος το χρόνο. Οι περισσότερες από αυτές γίνονται ή σε συνδυασμό ή έπειτα από μια μεταμόσχευση νεφρού.
Η νεφρική ανεπάρκεια είναι μια από τις πιο συνηθισμένες επιπλοκές του διαβήτη. Τα νεφρά εκτελούν πολλές σημαντικές λειτουργίες, όπως ο καθαρισμός του αίματος από άχρηστες ουσίες, ο έλεγχος των υγρών του σώματος και η χημική ισορροπία, δηλαδή διατηρούν ένα ισοζύγιο αλκαλικών και οξέων αλάτων (ιόντων) στο αίμα. Αυτή η λειτουργία είναι μεγάλης σημασίας για τον οργανισμό. Μια μεταμόσχευση νεφρού μπορεί να επαναφέρει την ικανότητα του σώματος να εκτελεί αυτές τις λειτουργίες. Η μεταμόσχευση του παγκρέατος την ίδια στιγμή δεν είναι επικίνδυνη. Μάλιστα, μπορεί ακόμα και να βελτιώσει την επιβίωση από μεταμόσχευση νεφρού. Επίσης, το νέο πάγκρεας μπορεί να επαναφέρει τα επίπεδα του σακχάρου (γλυκόζης) στα φυσιολογικά επίπεδα. Ύστερα από μια επιτυχημένη μεταμόσχευση παγκρέατος, πολλά άτομα με διαβήτη δε χρειάζεται να χρησιμοποιούν ινσουλίνη πια ή μετρούν τόσο συχνά το σάκχαρό τους. Δε διατρέχουν επίσης κίνδυνο μεγάλης αυξομείωσης των επιπέδων του σακχάρου. Από την άλλη πλευρά, οι μεταμοσχεύσεις παγκρέατος δεν είναι πάντα επιτυχημένες. Εκτός από το κίνδυνο που ενέχουν όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις, το σώμα μπορεί να απορρίψει το νέο όργανο μέρες ή χρόνια μετά τη μεταμόσχευση. Το ανοσοποιητικό σύστημα θεωρεί το νέο όργανο άγνωστο εισβολέα και προσπαθεί να το απορρίψει. Γι’ αυτό ίσως χρειαστεί να παίρνετε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για όλη την υπόλοιπη ζωή σας. Αυτά εμποδίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να συμπεριφέρεται καταστρεπτικά. Η μόνη περίπτωση που γίνεται μια μεταμόσχευση παγκρέατος μόνη της χωρίς προηγούμενη μεταμόσχευση νεφρού είναι δυνατή αν τα νεφρά είναι ακόμα σχετικά υγιή αλλά ο διαβήτης δεν ανταποκρίνεται στη συμβατική θεραπεία. Τέτοιες επεμβάσεις είναι σπάνιες. Αντίθετα με τις μεταμοσχεύσεις νεφρών, όπου ένας ζωντανός άνθρωπος μπορεί να δωρίσει το νεφρό του, τα περισσότερα όργανα παγκρέατος που χρησιμοποιούνται για μεταμόσχευση προέρχονται από άτομα που έχουν μόλις πεθάνει.

Συνοψίζοντας σύμφωνα με όλα όσα έχουμε αναφέρει παραπάνω το πάγκρεας είναι σημαντικός αδένας του γαστρεντερικού συστήματος με την διπλή λειτουργία έκκρισης που είδαμε: του παγκρεατικό υγρό και την έκκριση ορμόνης που επεμβαίνουν στο μεταβολισμό των γλυκιδίων και των λιπιδίων και που παράγονται από νησίδες ειδικού ιστού τις λεγόμενες παγκρεατικές νησίδες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1. Από την εγκυκλοπαίδεια : ΥΓΕΙΑ τόμος 6, 8, 10 (Εκδόσεις «ΔΟΜΙΚΗ» )
2. Από το βιβλίο υγείας ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ της Μayo Clinic (Εκδόσεις μοντέρνοι καιροί)
3. Από το βιβλίο υγείας και διατροφής Η ΤΡΟΦΗ ΣΟΥ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΣΟΥ της Jean Carper (Εκδόσεις μοντέρνοι καιροί)
4. Από το βιβλίο υγείας ΔΙΑΒΗΤΗΣ της Mayo Clinic (Εκδόσεις μοντέρνοι καιροί)
5. Από το βιβλίο ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ( Γεώργιος Μαλλιάρας MD, ΛΑΡΙΣΑ 2005)
6. Από το βιβλίο ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ (ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ 2ος ΤΟΜΟΣ Β ΕΚΔΟΣΗ εκδόσεις ΒΗΤΑ medical arts)ΑΝΝΑ ΣΑΧΙΝΗ – ΚΑΡΔΑΣΗ , ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΟΥ.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Τα νέα της Μητρόπολης

Τάλαντο

Επιούσιος

Σύγκριση χαρακτηριστικού