ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ

Αρχική Σελίδα Ιατρικά ΘέματαΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ

ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΣΤ’ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ: Κα Κυπαρίση
ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: Βλαχοπούλου Σοφία

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ

Είναι η απώλεια της διαφάνειας του φακού του οφθαλμού. Ο φακός αποτελεί περιεχόμενο του βολβού, είναι διαφανής, αμφίκυρτος, ελαστικός βρίσκεται μεταξύ της οπίσθιας επιφάνειας της ίριδας και της πρόσθιας επιφάνειας του υαλοειδούς. Συγκρατείται από τις ίνες της ζινείου ζώνης του ακτινωτού σώματος και θρέφεται από το υδατοειδές υγρό. Τα χαρακτηριστικά του φακού είναι:
Η διαφάνεια
Η ικανότητα να διαθλά τις φωτεινές ακτίνες
Η ελαστικότητα
Ωστόσο η απώλεια της διαφάνειας του φακού, οδηγεί σε :

Ενοχλητικό θάμβος
Αμαυρωμένη όραση με παραμόρφωση ειδώλων και
Φτωχή νυχτερινή όραση

Η κόρη, του οφθαλμού, που κανονικά είναι μαύρη, στον ΄΄ώριμο΄΄ καταρράκτη θα φαίνεται κιτρινωπή γκρίζα ή λευκή.

Οι ακτίνες φωτός περνώντας από φυσιολογικό φακό.

Οι ακτίνες φωτός περνώντας από φακό με καταρράκτη, διαχέονται και η όραση είναι θολή.

Αιτιολογία

Ανάλογα με το χρόνο εμφάνισης, η νόσος μπορεί να χαρακτηριστεί ως συγγενής, όταν ανιχνεύεται μέχρι και τρεις μήνες από τη γέννηση, ή ως επίκτητη, όταν εμφανίζεται σε κάποια μεταγενέστερη φάση της ζωής. Στη δεύτερη περίπτωση και για να μην νομίζει κανείς ότι μόνο η πάροδος του χρόνου ενοχοποιείται για τον καταρράκτη, μια αδρή αιτιολογική κατάταξη είναι η παρακάτω:
Α. Γεροντικός
Β. Δευτεροπαθής από:
-παθήσεις του οφθαλμού
-συστηματικά νοσήματα
-μεταβολικά νοσήματα
-φάρμακα
Γ. Τραυματικός
Δ. Από φυσικά αίτια
Διάφορες οφθαλμικές παθήσεις είναι δυνατό να επιπλακούν με την εμφάνιση καταρράκτη. Πιο συχνή αιτία αποτελούν :
-οι φλεγμονές και ιδιαίτερα η χρόνια ιριδοκυκλίτιδα.
-Σπανιότερα ενοχοποιούνται εκφυλιστικές καταστάσεις του οφθαλμού, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, αλλά και βαριές διαταραχές της αιμάτωσής στο πρόσθιο τμήμα του. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις βέβαια, το άτομο βρίσκεται ήδη υπό την τακτική παρακολούθηση του οφθαλμίατρου και ο καταρράκτης διαγιγνώσκεται έγκαιρα.
-Όσον αφορά τα συστηματικά νοσήματα, καλό είναι όσοι πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα, μυοτονική δυστροφία ή σκληρόδερμα να γνωρίζουν ότι έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν από καταρράκτη σε σχέση πάντα με το γενικό πληθυσμό.
-Από τα μεταβολικά νοσήματα, θα πρέπει να αναφερθούμε στο σακχαρώδη διαβήτη. Η νόσος έχει σαν αποτέλεσμα η θόλωση του φακού να ξεκινά σε μικρότερες ηλικίες και να εξελίσσεται γρηγορότερα. Και σε αυτή την περίπτωση βέβαια, όπως ισχύει και για τις περισσότερες από τις επιπλοκές που εμφανίζουν οι διαβητικοί, ο καλός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου του αίματος με υγιεινοδιαιτητικά μέτρα και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή αποτρέπει ή καθυστερεί αρκετά την εμφάνισή τους.
-Όσον αφορά τις φαρμακευτικές ουσίες, η χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών σε μεγάλες δόσεις σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση θολώσεων του φακού. Με τον όρο χρόνια εδώ εννοούμε για διάστημα ίσο ή μεγαλύτερο του ενός έτους. Το ίδιο ισχύει και για μια κατηγορία κολλυρίων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του γλαυκώματος, όπως η πιλοκαρπίνη.
-Μια ισχυρή πλήξη του βολβού ή η παραμονή για μεγάλο χρονικό διάστημα ενός ξένου σώματος (π.χ. μεταλλικό ρίνισμα) εντός του οφθαλμού είναι δυνατόν να οδηγήσει σε μόνιμη θόλωση του φακού, ανεξάρτητα από τις υπόλοιπες βλάβες που θα προκαλέσει. Κάτι τέτοιο είναι ευνόητο ότι συμβαίνει πάντα σε τραύματα που τρυπάνε ή σπάνε τη μεμβράνη που περιβάλλει το φακό, η οποία ονομάζεται περιφάκιο.
-Λέγοντας φυσικά αίτια εννοούμε την ακτινοβολία (υπεριώδης, ακτίνες Χ), το ηλεκτρικό ρεύμα και τη θερμότητα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητη η χρήση των γυαλιών ηλίου, ιδιαίτερα το καλοκαίρι.

Θεραπεία

Ο καταρράκτης μπορεί να μη χρειάζεται θεραπεία εφ’ όσον η όραση είναι ακόμη καλή και μία αλλαγή στη συνταγή γυαλιών τη βελτιώνει ικανοποιητικά. Δεν υπάρχουν φάρμακα, σταγόνες ή άλλα μέσα που να μπορούν να μειώσουν ή να σταματήσουν την εξέλιξη του καταρράκτη. Όταν ο ασθενής με καταρράκτη δεν είναι ικανός να δει ικανοποιητικά για να κάνει τα πράγματα που θέλει, τότε ενδείκνυται η χειρουργική αφαίρεση του καταρράκτη.
Η εγχείρηση είναι ο μόνος τρόπος αφαίρεσης του καταρράκτη.
Ο καταρράκτης δε μπορεί να αφαιρεθεί με Laser, αλλά μόνο μέσω χειρουργικής τομής. Στην εγχείρηση του καταρράκτη, ο καταρρακτικός (θολωμένος) φακός αφαιρείται από τον οφθαλμό και στις περισσότερες περιπτώσεις αντικαθίσταται από ένα μόνιμο τεχνητό ενδοφθάλμιο φακό. Η εγχείρηση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και δεν υπάρχει πόνος παρ΄όλο που μπορεί ο ασθενής να καταλαβαίνει τι γίνεται.
Με τη χρήση του χειρουργικού μικροσκοπίου γίνεται μία μικρή τομή στον οφθαλμό και με ειδικά μικροχειρουργικά εργαλεία απομακρύνεται ο θολωμένος φακός. Η οπίσθια μεμβράνη του φακού που λέγεται οπίσθιο περιφάκιο αφήνεται άθικτη στη θέση της. Κατά την εξωπεριφακική εξαίρεση του καταρρακτικού φακού, γίνεται μία τομή και αφού ανοιχτεί το πρόσθιο τμήμα του περιφακίου απομακρύνεται το σκληρό κεντρικό τμήμα του φακού που λέγεται πυρήνας. Ακόλουθα απορροφούνται με ειδικά εργαλεία τα μαλακά υπολείμματα του φακού (ο φλοιός) ενώ το οπίσθιο περιφάκιο παραμένει στη θέση του.
Η φακοθρυψία είναι μία τροποποίηση της εξωπεριφακικής εγχείρησης του καταρράκτη. Στη φακοθρυψία ο πυρήνας του φακού τεμαχίζεται από έναν ειδικό στειλεό με υπερηχητικές δονήσεις και τα τεμάχια του πυρήνα απορροφούνται. Το μέγεθος της χειρουργικής τομής είναι μικρότερο από εκείνο της εξωπεριφακικής εγχείρησης. Ανεξάρτητα από το είδος της εγχείρησης ένας τεχνητός ενδοφθάλμιος φακός τοποθετείται στη θέση του αφαιρεθέντος θολωμένου φακού. Ο φακός αυτός είναι μόνιμος και δε χρειάζεται να αφαιρεθεί να καθαριστεί και να επανατοποθετηθεί όπως οι φακοί επαφής.
Ακόλουθα η χειρουργική τομή κλείνεται. Εφ’ όσον χρησιμοποιηθούν ράμματα, σπάνια απαιτείται η αφαίρεσή τους.

Την ημέρα της επέμβασης

Συνιστάται πάντα ο ασθενής να συνοδεύεται από κάποιον συγγενή ο οποίος και θα μεταφέρει από και προς την κλινική. Ο χρόνος παραμονής στην κλινική θα είναι 2-3 ώρες λόγω της προεγχειρητικής προετοιμασίας. Πριν από την επέμβαση θα γίνουν γενικές εξετάσεις αίματος και καρδιογράφημα.
Το προηγούμενο βράδυ θα πρέπει ο ασθενής να γευματίσει ελαφρά ενώ το πρωινό της επέμβασης καλό είναι να μην φάει τίποτα. Τα συνήθη φάρμακα που παίρνει (για την πίεση, καρδιά, σάκχαρο) είναι απαραίτητο να τα πάρει κανονικά εκτός από ασπιρίνη.
Μετεγχειρητική παρέμβαση
Ανάλογα με τις προτιμήσεις του χειρουργού θα χορηγηθούν αντιβιοτικά και σταγόνες στεροειδών για να χρησιμοποιηθούν για ένα διάστημα 7-10 ημερών. Επίσης θα δοθούν λιπαντικές σταγόνες για λίγους μήνες.
Η κύρια οδηγία είναι να μην τρίβετε ή πιέζετε τα μάτια σας για μια εβδομάδα.
Συνήθως φοράτε ειδικές “ασπίδες ματιών” κατά τη διάρκεια του ύπνου για μία εβδομάδα για προστασία των ματιών.
Ο οφθαλμός μπορεί να είναι κόκκινος με στίγματα επιφανειακού αίματος (αιμορραγία επιπεφυκότα) που θα εξαφανιστεί μέσα σε δύο- τέσσερις εβδομάδες.
Θα πρέπει να ξεκουράζεστε όσο το δυνατόν περισσότερο μετά την επέμβαση, καθώς ο ύπνος βοηθά θεαματικά στην επιτάχυνση της επούλωσης .
Θα πρέπει να αποφευχθεί το κολύμπι, τα ζεστά μπάνια και προσοχή να μην πάει νερό ή σαμπουάν στα μάτια για μία εβδομάδα.
Επίσης αποφυγή του μακιγιάζ στα μάτια, την κηπουρική και το σκονισμένο ή βρώμικο περιβάλλον για μία εβδομάδα. Το κάπνισμα επιτρέπεται αλλά ο καπνός ερεθίζει αρκετά τα μάτια.
Η τηλεόραση και το διάβασμα προκαλούν καταπόνηση στο μάτι. Αυτές οι ασχολίες θα πρέπει να γίνονται με σύνεση.
Να αποφευχθεί η οδήγηση για λίγες ημέρες , επειδή μπορεί να εμφανισθεί θολερότητα στην όραση και απώλεια της αντίληψης του βάθους. Ο οφθαλμίατρός θα ενημερώσει για το πότε θα είναι σε θέση ο ασθενής να οδηγήσει με ασφάλεια.
Είναι απαραίτητο να γίνει αντιληπτό ότι η μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι σημαντική για το αποτέλεσμα όσο και η ίδια η επέμβαση. Συνίσταται να επιστροφή στον οφθαλμίατρό για εξετάσεις ώστε να επιβεβαιωθεί ότι τα μάτια επουλώθηκαν ορθώς και για να δοθούν απαντήσεις σε κάθε ερώτηση που μπορεί να έχει ο ασθενής.
Μετεγχειρητικές δοκιμασίες και εξετάσεις συνήθως γίνονται :
– 1η μέρα : έλεγχος του κερατοειδικού κρημνού
– 1η εβδομάδα : έλεγχος της όρασης
– 1ος μήνας : έλεγχος για το αν χρειάζεται συμπληρωματική επέμβαση
– 3ος μήνας : συμπληρωματική επέμβαση εάν είναι απαραίτητη και δυνατή.
( ανάλογα με τον χειρουργό και την επούλωση του οφθαλμού οι συμπληρωματικές επεμβάσεις μπορούν να γίνουν μεταξύ τριών και δώδεκα μηνών)
– 6ος μήνας : έλεγχος οπτικής σταθερότητας του οφθαλμού
– 12ος μήνας : τελικός έλεγχος
Όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να έρχονται για μια πλήρη οφθαλμολογική εξέταση σε ετήσια βάση. Αυτό είναι προληπτικό μέτρο για τη διασφάλιση της υγείας και της σωστής λειτουργίας των ματιών σας.
Το αμφιβληστροειδικό τμήμα της οφθαλμολογικής σας εξέτασης είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν έχετε μυωπία επειδή η υψηλή μυωπία σχετίζεται με αυξημένο ποσοστό αμφιβληστροειδικών παθήσεων από το φυσιολογικό μάτι.

Ποιά τα πλεονεκτήματα της μεθόδου;

Η τεχνική αφαίρεσης του καταρράκτη μέσα από μικροσκοπική τομή με σταγόνες προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα. Με την τεχνική αυτή ο ασθενής επιστρέφει στην καθημερινή του δραστηριότητα άμεσα από την επόμενη κιόλας μέρα. Η παραμονή στο χειρουργείο είναι πολύ μικρότερη και δεν χρειάζεται νοσηλεία. Για την επέμβαση δεν χρειάζεται ούτε γενική αναισθησία αλλά ούτε αναισθησία με βελόνες. Δεν τοποθετούνται ράμματα κατά την επέμβαση. Τα ράμματα μπορεί να ενοχλούν μετεγχειρητικά και μπορεί να προκαλέσουν αστιγματισμό. Η τομή επουλώνει γρηγορότερα και πιο φυσικά. Όλα αυτά έχουν ως συνέπεια λιγότερες πιθανές διεγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές, με αποτέλεσμα γρηγορότερη ανάκτηση της όρασης.
Η θόλωση του περιφακίου ή δευτερογενής καταρράκτης
Στην περίπτωση της θόλωσης της μεμβράνης (περιφάκιο) που αφήνουμε για να τοποθετηθεί ο ενδοφακός μετά την αφαίρεση του καταρράκτη και παίρνει τον όρο του δευτερογενούς καταρράκτη, η όραση μπορεί να μειωθεί αρκετά και σταδιακά. Στην περίπτωση αυτή, χρησιμοποιούμε την ακτίνα ενός ειδικού laser που σπάει ανώδυνα την θολωμένη μεμβράνη και αποκαθιστά την πτώση της όρασης που είχαμε μετά την επέμβαση του καταρράκτη μας. Αυτό συμβαίνει σε ένα ποσοστό γύρω στο 10% των ασθενών που χειρουργήθηκαν για καταρράκτη. Η επέμβαση μπορεί να γίνει στο ιατρείο χωρίς νοσηλεία.

Επιπλοκές κατά την επέμβαση του καταρράκτη.

Οι επιπλοκές δεν είναι συχνές αλλά πιθανές όπως και σε κάθε επέμβαση. Αυτές μπορεί να είναι μια ρήξη της μεμβράνης που τοποθετούμε τον φακό. Συνήθως δεν επιφέρει ιδιαίτερα προβλήματα εφόσον αντιμετωπιστεί σωστά. Αλλη επιπλοκή είναι ένας μετεγχειρητικός αστιγματισμός που προκαλεί μια μικρή παραμόρφωση των αντικειμένων και μη καθαρή όραση. Μπορεί να οφείλεται στην επούλωση της τομής. Συνήθως είναι αντιμετωπίσιμη και υποχωρεί, αν όχι διορθώνεται με γυαλιά ή με μια μικρή χειρουργική επέμβαση. Η χειρότερη και πιο ανησυχητική επιπλοκή, με κίνδυνο απώλειας της όρασης είναι μια μόλυνση (ενδοφθαλμίτιδα) η οποία είναι και η σπανιότερη. Αντιμετωπίζεται υπερεπειγόντως με αντιβιοτικά τοπικά και συστηματικά και σε μερικές περιπτώσεις χρειάζεται επέμβαση (υαλοειδεκτομή) για να καθαριστεί πλήρως το μάτι από την μόλυνση.
Πρέπει να επισημάνουμε στο σημείο αυτό ότι τα ποσοστά μολύνσεων σε σύγκριση με τα πολύ μεγάλα νούμερα επεμβάσεων για καταρράκτη είναι πολύ μικρά.

Πρόληψη – Συμβουλές

Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες συμβουλές για πρόληψη που ν’ αφορούν τον καταρράκτη. Όταν υπάρχει ένδειξη θα πρέπει να επεμβαίνουμε στο σωστό χρόνο ώστε να αποφύγουμε τυχόν δυσκολίες που επιφέρει στο χειρουργείο ένας ώριμος καταρράκτης.
Επειδή όμως, η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να συνδέεται με την παθογένεση του καταρράκτη, καλό είναι να προστατεύουμε τα
μάτια μας από τον ήλιο, από μικρή ηλικία με τα κατάλληλα γυαλιά ηλίου, δηλ. εκείνα που απορροφούν τις βλαβερές υπεριώδεις και υψηλής ενέργειας ακτίνες του ήλιου.
Τέλος, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η επέμβαση για την αφαίρεση του καταρράκτη είναι η πιο συχνή αλλά και η πιο επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση σε όλο το χώρο της Ιατρικής Επιστήμης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.www.iatronet.gr
2.www.allaboutvision.com
3.Fritz Hollwich. «Εισαγωγή στην οφθαλμολογία» 10η Γερμανική έκδοση,2η Ελληνική, Εκδόσεις: Παρισιάνος. Αθήνα 1984

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Τα νέα της Μητρόπολης

Τάλαντο

Επιούσιος

Σύγκριση χαρακτηριστικού