ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Αρχική Σελίδα>Ιατρικά Θέματα>ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΣΕΥΠ: ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
Μάθημα: ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ – ΙΔΡΥΜΑΤΑ
Θέμα: ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Εισηγήτρια: Κα Κυπαρίση Γεωργία
Σπουδάστρια: Κρέπια Βασιλική
Εξάμηνο: Ζ΄

ΛΑΡΙΣΑ

ΜΑΪΟΣ 2007

1. Εισαγωγή – Ορισμός

Κατάθλιψη είναι η συναισθηματική κατάσταση έντονης και επίμονης θλίψης.
Έχει πολύ μεγάλη ένταση και διάρκεια και είναι δύσκολο ο ασθενής να απαλλαγεί από αυτήν μόνο με τη θέληση, την επιθυμία ή το χιούμορ. Μελέτες έδειξαν ότι αλλαγές στις νευρικές οδούς και τις χημικές ουσίες μπορούν να επηρεάσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις. Από αυτές τις βιολογικές μεταβολές θα εμφανιστούν συμπτώματα κατάθλιψης (π.χ. διαταραγμένος ύπνος, μειωμένη όρεξη, ανησυχία, εξάντληση ή απάθεια). Ακόμα, γενετικές μελέτες δείχνουν πως ο συνδυασμός γενετικών μεταβολών μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία του ανθρώπου σε συγκεκριμένες μορφές αυτής της διαταραχής.

Χρόνια μελέτης και πολλά πρόσφατα επιτεύγματα έχουν κάνει αυτή τη σοβαρή ασθένεια ευκολότερο να θεραπευτεί. Νέες θεραπείες μπορούν να περιορίσουν την ένταση των επεισοδίων, που διαφορετικά θα ήταν πολύ σοβαρά. Ο συνδυασμός ποικίλων φαρμάκων και θεραπειών αυξάνει την πιθανότητα πλήρους ύφεσης.

2. Συμπτώματα και Είδη Κατάθλιψης

2.1 Συμπτώματα Κατάθλιψης
Ως συμπτώματα της κατάθλιψης μπορούν να αναγνωριστούν:
1. Κόπωση και λήθαργος.
2. Τάσεις αυτοκτονίας.
3. Απώλεια ενδιαφέροντος και διασκέδασης.
4. Συναισθήματα ανεπάρκειας και μειωμένου αυτοσεβασμού.
5. Αίσθηση έλλειψης βοήθειας.
6. Αδυναμία συγκίνησης.
7. Αναποφασιστικότητα.
8. Απαισιοδοξία.
9. Διαταραχές στον ύπνο και το φαγητό.
10. Ψυχοκινητική επιβράδυνση.

2.2 Βασικά Είδη Κατάθλιψης
2.2.1 Μείζων Κατάθλιψη
Στη μείζονα κατάθλιψη αισθανόμαστε συνεχώς λυπημένοι, ότι έχουμε ένα βάρος ή ότι χάνουμε το ενδιαφέρον για όλες τις δραστηριότητες, ακόμη και αυτές που πριν μας ευχαριστούσαν. Η κατάσταση αυτή κρατάει σχεδόν όλη την ημέρα και διαρκεί τουλάχιστον δυο εβδομάδες.

Συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης:
Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου, εκτός από τα συμπτώματα της κατάθλιψης βιώνουμε επίσης τουλάχιστον τέσσερα από τα ακόλουθα συμπτώματα.
-Αλλαγή στην όρεξη που μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του βάρους.
-Αϋπνία ή υπερυπνία.
-Επιβράδυνση στην ομιλία ή στην εκτέλεση καθηκόντων ή αντίθετα ανησυχία και αδυναμία να μείνω ακίνητος.
-Απώλεια της ενεργητικότητας ή αίσθημα κόπωσης.
-Προβλήματα στη συγκέντρωση ή στη λήψη των αποφάσεων.
-Αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής, αβάσιμης ενοχής.
-Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας.
’λλα συμπτώματα μπορεί να είναι η απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας, αισθήματα απαισιοδοξίας και απόγνωσης, σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, ανεξήγητους πόνους ή προβλήματα στο στομάχι ή στο έντερο.

Θεραπεία:

Οι περισσότεροι άνθρωποι που λαμβάνουν θεραπεία γίνονται καλά μέσα σε 2 με 6 εβδομάδες – όταν όμως η μείζων κατάθλιψη μείνει αθεράπευτη, μπορεί να διαρκέσει 4 μήνες ή και περισσότερο.
Περίπου οι μισοί από εκείνους που παθαίνουν μείζονα κατάθλιψη θα έχουν τουλάχιστον ένα ακόμα επεισόδιο αργότερα στη ζωή τους.

2.2.2 Δυσθυμία
Η δυσθυμία είναι μια ήπια μορφή κατάθλιψης που διαρκεί για τουλάχιστον δυο χρόνια για τους ενήλικες ή ένα χρόνο για τα μικρά παιδιά και τους εφήβους. Στη δυσθυμία το άτομο δεν αισθάνεται καλά και δημιουργούνται προβλήματα στην εργασία, στο σχολείο και στη κοινωνική ζωή. Η δυσθυμία διαρκεί κατά μέσο όρο τουλάχιστον 5 χρόνια. Αν υποφέρουμε από δυσθυμία, οι στιγμές που έχουμε το αίσθημα της κατάθλιψης είναι πιο συχνές από αυτές που δεν το έχουμε. Μπορούμε να ανταποκριθούμε σε καθημερινές υποχρεώσεις, αλλά μεγάλο μέρος της ζωντάνιας χάνεται από τη ζωή μας.

Συμπτώματα δυσθυμίας
Στη δυσθυμία εμφανίζονται τουλάχιστον δυο από τα παρακάτω συμπτώματα μαζί με την κατάθλιψη:
-Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
-Αίσθημα απαισιοδοξίας και απελπισίας.
-Μειωμένη συγκέντρωση και μνήμη και αναποτελεσματικότητα.
-Έλλειψη ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης.
-Απομάκρυνση.
-Χρόνια κόπωση.
-Οξυθυμία ή έντονος θυμός.

Η δυσθυμία συχνά εμφανίζεται στην παιδική ηλικία, στην εφηβία ή στην πρώτη ενήλικη ζωή. Όποιος εκδηλώσει αυτή τη μορφή κατάθλιψης πριν την ηλικία των 21 φαίνεται να είναι σε υψηλότερο κίνδυνο για μείζονα κατάθλιψη.

2.2.3 Διπολική Διαταραχή
Η διπολική διαταραχή περιλαμβάνει ένα η περισσότερα επεισόδια «ανεβασμένης» η ευφορικής συμπεριφοράς ενώ συχνά περιλαμβάνει και επεισόδια κατάθλιψης. Στη διάρκεια ενός μανιακού επεισοδίου ο ασθενής αισθάνεται υπερβολικά ενθουσιασμένος, διαχυτικός και ευερέθιστος για διάστημα μιας εβδομάδας, ίσως και περισσότερο.

Συμπτώματα διπολικής διαταραχής
Παρουσιάζει τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα συμπτώματα:
-Υπερβολική αυτοπεποίθηση ή συμπεριφορά ανωτερότητας.
-Μειωμένη ανάγκη για ύπνο.
-Ασυνήθιστη ομιλητικότητα.
-Εναλλαγή σκέψεων και συναισθημάτων.
-Εύκολη αναστάτωση.
-Αύξηση των δραστηριοτήτων με κατεύθυνση σε κάποιο στόχο η ψυχοκινητική αναστάτωση.
-Υπερβολική συμμετοχή σε δραστηριότητες που δίνουν ευχαρίστηση αλλά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες.

Μεταξύ των επεισοδίων ο πάσχων μπορεί να νιώθει απόλυτα φυσιολογικά για μήνες ή χρόνια. Η διπολική διαταραχή συνήθως ξεκινά στην πρώιμη ενήλικη ζωή και είναι το ίδιο συχνή μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η διπολική διαταραχή είναι υποτροπιάζουσα ασθένεια καθώς εννιά στις δέκα περιπτώσεις που έχουν εκδηλώσει ένα μανιακό επεισόδιο, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να βιώσουν ξανά νέα επεισόδια. Τα ποσοστά αυτοκτονίας σε ανθρώπους με διπολική διαταραχή είναι υψηλά και φτάνουν περίπου το 10%-15% σύμφωνα με μελέτες.

3. Αίτια Κατάθλιψης

Η κατάθλιψη έχει πολλές αιτίες. Συχνά προκαλείται όχι μόνο από ένα παράγοντα αλλά από συνδυασμό παραγόντων.

Παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση της κατάθλιψης:
-Γονίδια.
-Ο εγκέφαλος.
-Ορμόνες.
-Πρώιμες απώλειες, γεγονότα ζωής και ιδιοσυγκρασία κάθε ατόμου.
-Φάρμακα και συναισθηματικές μεταβολές.
-Ιατρικά προβλήματα και συναισθηματικές διαταραχές.

4. Διάγνωση Κατάθλιψης

Η κατάθλιψη, ενώ δεν είναι «σιωπηλή» διαταραχή, συχνά δεν διαγιγνώσκεται. Είναι μια διαταραχή που συνοδεύεται από ένα κοινωνικό στίγμα και γι’ αυτό πολλοί είναι απρόθυμοι να ζητήσουν βοήθεια. Ένας στους τρεις ανθρώπους που πάσχουν από μείζονα κατάθλιψη λαμβάνουν τη βοήθεια που τους χρειάζεται.
Όταν κάποιος ζητήσει βοήθεια οι γιατροί τυπικά διαγιγνώσκουν κατάθλιψη ρωτώντας για συμπτώματα και εμπειρίες. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιήσουν εργαλεία εξέτασης εκτελώντας μια τυπική κλινική εξέταση και μερικές φορές ζητώντας εργαστηριακά τεστ.

5. Θεραπεία Κατάθλιψης

Καμία θεραπεία από μόνη της δεν ισχύει για όλους. Οι διαφορετικές εμπειρίες ζωής, η ιδιοσυγκρασία και η βιολογία κάθε ανθρώπου καθιστούν τη θεραπεία ένα περίπλοκο θέμα. Πολλοί άνθρωποι ωφελούνται από ένα συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας

Συνήθως τα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται από 2 μέχρι 6 εβδομάδες για να καταπραΰνουν τα συμπτώματα και αυτό οφείλεται στο χρόνο που απαιτείται ώστε το φάρμακο να επηρεάσει τις διαδικασίες μέσα στα νευρικά κύτταρα. Όταν ο ασθενής αρχίζει να αισθάνεται καλύτερα, είναι σημαντικό να συνεχίζει τη φαρμακευτική αγωγή για όσο καιρό χρειάζεται για να αποφευχθεί μια υποτροπή. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι όλες οι φαρμακευτικές αγωγές έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

5.1 Φάσεις Θεραπείας
Συχνά η θεραπεία χωρίζεται σε τρεις φάσεις:
1. Στην οξεία φάση, με στόχο να ανακουφίσει τα συμπτώματα. Αυτό συμβαίνει μέσα σε 6 με 12 εβδομάδες αλλά και περισσότερο, ανάλογα με την ανταπόκριση του ασθενή στις πρώτες θεραπείες που δοκίμασε.
2. Στην επόμενη φάση ο ασθενής δουλεύει με το γιατρό του για να μεγιστοποιηθούν οι βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί. Μπορεί να γίνει και μια τροποποίηση της δοσολογίας. Η φάση αυτή διαρκεί άλλους 4 με 5 μήνες.
3. Στη φάση συντήρησης, περίπου 9 μήνες από τη θεραπεία, με στόχο να αποφευχθεί η υποτροπή.

5.2 Θεραπευτικά Είδη
Α. Μη φαρμακευτικές θεραπείες
1. ψυχοθεραπεία
2. θεραπεία συμπεριφοράς ή συμπεριφορική θεραπεία
3. γνωστική θεραπεία
4. οικογενειακή θεραπεία
5. ομαδική θεραπεία
Β. Αντικαταθλιπτική θεραπευτική αγωγή
1. τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
2. μη τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (αντικαταθλιπτικά δεύτερης γενιάς ή άτυπα αντικαταθλιπτικά)
3. καταστολείς μονοαμίνης οξιδάσης (ΜΑΟΙ)
Γ. Φάρμακα για τη διπολική διαταραχή (αντιμανιακά φάρμακα)
1. ανθρακικό λίθιο
2. αντιεπηλιπτικά φάρμακα
3. αντιψυχωτικά
4. αντικαταθλιπτικά
5. αγχωλυτικά
Η λήψη των φαρμάκων γίνεται επ’ αόριστον καθώς η πιθανότητα της υποτροπής είναι μεγάλη. Για ανθρώπους με διπολική διαταραχή η θεραπεία συντήρησης είναι η καλύτερη στρατηγική.
Δ. Ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT)
Το ECT παραμένει μια από τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τη σοβαρή κατάθλιψη με αποτέλεσμα 80%-90% για τους ανθρώπους με μείζονα κατάθλιψη.

5.3 Ασκηση και Κατάθλιψη
Μελέτες έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η τακτική άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση σε ανθρώπους με ήπια ή μέτρια κατάθλιψη. Μπορεί, επίσης, να παίξει έναν υποστηρικτικό ρόλο στη θεραπεία σοβαρής κατάθλιψης. Μια άλλη θεωρία είναι ότι η άσκηση διεγείρει τους νευροδιαβιβαστές της νορεπινεφρίνης, οι οποίοι μπορούν απευθείας να βελτιώσουν το συναίσθημα. Το πόσο συχνά και έντονα χρειάζεται να ασκείται ο ασθενής για να ελαττώσει την κατάθλιψη δεν είναι ξεκάθαρο, αλλά για τη γενική υγεία οι ειδικοί συμβουλεύουν τουλάχιστον μισή ώρα μέτριας άσκησης για όλες ή τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.

6. Βιβλιογραφία
-Christine A.Grant,Bruse P. Maricle,Sterling Alean Royes,Ψυχιατρική Νοσηλευτική,Εκδόσεις Έλλην 2006
-Francesca Coltrera,Christine Junge,Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης 2004

 

 

 

 

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail  

Προβολή όλων

 

Διαβάστε το τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΤΑΛΑΝΤΟ

 

Ευαγές Ίδρυμα “Ο Επιούσιος” Συσσίτια απόρων της Ι.Μ. Λαρίσης & Τυρνάβου