Επιστήμη και Εκκλησία

Αρχική Σελίδα Το Τάλαντο Επιστήμη και Εκκλησία Επιστήμη και Εκκλησία

του Αρχιμανδρίτου π. Τιμοθέου Κοντογιάννη.

(Περίληψη ομιλίας του προς τους μαθητές των Σχολείων, κατά τα “ΘΕΟΤΟΚΙΑ 2004 “, στην Κοιλάδα Λαρίσης)

Με πολύ χαρά βλέπω νέους, αυριανούς επιστήμονες, να κάνουν αρχή της επιστημονικής τους πορείας και έρευνας, ξεκινώντας από την Εκκλησία.
Γιατί άραγε; Μήπως για να εφαρμόσουν το “από Θεού άρξασθε;” Μήπως έτσι για το καλό; Μήπως υπάρχει κάποια έμφυτος – φυσική σχέση μεταξύ θρησκείας και επιστήμης;
Τι είναι θρησκεία;
Ο ’γιος Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέγει ότι είναι “η τάσις του ανθρώπου προς ζώσαν κοινωνίαν μετά του Θεού”. Ο Μαξ Μίλλερ λέγει ότι είναι “ζωή ενώπιον των ομμάτων του Θεού”. Επομένως, θρησκεία είναι η ζωντανή γνώση – ένωση του ανθρώπου μετά του Θεού.
Τι είναι επιστήμη;
Ο Πλάτωνας λέγει ότι είναι “η προσπάθεια του ανθρώπου για την κατάκτηση της τέλειας και αληθινής γνώσης”. Ο Αριστοτέλης λέγει ότι είναι “η γνώση της αιτίας των όντων”. (Πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει).
‘Αρα, θρησκεία και επιστήμη είναι έμφυτοι φυσικοί πόθοι της ψυχής του ανθρώπου, οι οποίοι συνυπάρχουν. Αν αυτά χωριστούν, τότε έχουμε μια διηρημένη ψυχή και συνεπώς διηρημένη προσωπικότητα. Ο Γερμανός νομπελίστας φυσικός Μαξ Πλάνκ λέγει ότι οι δρόμοι επιστήμης και θρησκείας προχωρούν παράλληλα και συναντιώνται στοαχανές άπειρον, δηλαδή τον Θεό. Ο αληθινός επιστήμων ισχυρίζεται ότιυπάρχει ο μέγας Νους που διευθύνειμε σοφία τον κόσμο. Και ο αληθινά θρησκευόμενος άνθρωπος υποδεικνύει βιωματικά “τον εν δρακί την πάσαν έχων κτίσιν”.
‘Ετσι, οι δυο κύκλοι επιστήμης και θρησκείας, αν και τέμνονται, εντούτοις το κέντρο του κάθε κύκλου βρίσκεται εκτός της περιοχής του άλλου, λόγω της ξεχωριστής αποστολής που έχουν. Συμπορεύονται αλληλοσυμπληρώνοντας και αναδεικνύοντας το ένα το άλλο. Το έδαφος πάνω στο οποίο μορφοποιούνται και αναπτύσσονται αυτοί οι δυο κύκλοι είναι η ψυχή του ανθρώπου.
Πρωταρχικό μέλημα κάθε σωστού επιστήμονα πρέπει να είναι ηυγεία της ψυχής, ώστε δια μέσουτων ματιών της να βλέπει την χαρά της κίνησης ενός συστολοδιαστελομένου σύμπαντος. Ο Δαβίδ λέγει: ‘’ινείτε τον Θεόν εν χορώ … ήλιος και σελήνη, τα άστρα και το φως…”.
Να λοιπόν ο λόγος που κάθε αληθινός επιστήμονας τρέχει δια της Εκκλησίας στον Θεό, που είναι και ο δημιουργός της ψυχής. «’Οταν ο Θεός ενεφύσησε τον Αδάμ», σημειώνει ο Μ. Βασίλειος, “τότε έδωκεαυτώ ψυχήν λογικήν εις το ερευνάν την κτίσιν”. Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός λέγει: “Εμπλήσω αυτούς(δηλ. τους αρχιτέκτονας) ΠνεύμαΘείον συνέσεως και επιστήμης”. Και για τον ιατρό λέγει: “Υιέ, υπόταξον εαυτόν τω ιατρώ και υπάκουσον αυτόν, ότι Κύριος αυτόν έκτισε, δια τας ασθενείας υμών”.
Ο Θεός, που είναι η πηγή της σοφίας και της επιστήμης, δίδει. Ναι, αλλά σε ποιον; “Επί τίνα αναπαύσεται το πνεύμα Κυρίου, πνεύμα σοφίας και συνέσεως; Ει μη τω πράω και ταπεινώ και ησύχω”.
1. “Πράω” (οι σχέσεις μας με τον άλλον άνθρωπο). ‘Ενας θυμώδης επιστήμων μπορεί να είναι καλός επιστήμων;
2. “Ταπεινώ” (οι σχέσεις μας με τον Θεό). Ο Κύριος είπε ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία. Ένας πράο ς και ταπεινός επιστήμων είναι τέλειος, διότι ενώνεται με την πηγή της σοφίας και της επιστήμης που είναι ο τέλειος Θεός.
3. “Ησύχω” (είναι η σχέση μας με τον εαυτό μας). Ο ‘Αγιος Μάξιμος σημειώνει: “ει επιθυμείς την των τελείων γνώσιν, το συνειδώς κάθαρον”. Το πώς θα καθαρίσουμε το συνειδώς είναι πολύ γνωστό. Με την ενεργό συμμετοχή μας στα Μυστήρια της Εκκλησίας, και ιδιαίτερα στην εξομολόγηση, που σημαίνει μετάνοια.
Μετάνοια, κατά τον ‘Αγιο Ιωάννη της Κλίμακος, σημαίνει συμψιλίωση με τον Θεό, που είναι η πηγή της επιστήμης. Σημαίνει καθαρισμός του νου, που είναι η βάση για μια τέλεια γνώση. Σημαίνει ελπίδα, και ερευνητής χωρίς ελπίδα είναι βάρκα χωρίς πανιά.
‘Υστερα απ’ όλα αυτά βλέπουμε ότι η Εκκλησία, η συνειδητή ευαγγελική ζωή δεν φράζει τον δρόμοπρος την επιστημονική πρόοδο.
Αντιθέτως, συνιστά την επιστημονική κατάρτιση, την οποία θεωρεί απαραίτητο στοιχείο προόδουκαι πολιτισμού και βοηθά τον επιστήμονα στο έργο του, διότι του προσφέρει και του διατηρεί μια ψυχή υγειά, ένα νου καθαρό και άραέναν τέλειο επιστήμονα.
Συμπερασματικά θα πω τούτο: “Μόνον όταν μέσα μας συμβαδίζουν επιστημονική έρευνα και πίστη βιωματική στον ‘Αγιο Τριαδικό Θεό, μπορούμε να έχουμε την χαρά και την ελπίδα ότι θα φθάσουμε στο ύψιστο σκαλοπάτι ενός τελείου ερευνητή και επιστήμονα”.
Δεν έχω παρά αυτό ακριβώς και να σας ευχηθώ. Αμήν.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΑΛΑΝΤΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ 1ο ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Κατηγορίες

Επιλογές

Newsletters

Τα νέα της Μητρόπολης

Τάλαντο

Επιούσιος

Σύγκριση χαρακτηριστικού