ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΟ

Αρχική Σελίδα>Ιατρικά Θέματα>ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ: ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΟ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΣΙΩΤΑ ΚΕΡΑΣΙΑ

ΛΑΡΙΣΑ 2008

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1.Περιεχόμενα
2.Λίγα λόγια για την διατροφή
3.Διατροφή και υγεία
i)Ένας καθημερινός οδηγός τροφίμων σε μερίδες
4.Ομάδα τροφίμων – προτεινόμενες μερίδες
i)Τι μετράμε ως μερίδα
5.Διατροφολόγιο
6.Εναλλακτικά γεύματα
7.Διάφορα συνοδευτικά 10
8.Βιβλιογραφία

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ…
Ο ανθρώπινος οργανισμός, για να διατηρηθεί στη ζωή, να αναπτυχθεί, να αντικαταστήσει τους φθαρμένους ιστούς στους, να εξασφαλίσει την κανονική λειτουργία των πολύπλοκων συστημάτωντου και για να παραγάγει έργο, έχει ανάγκη από διάφορες ουσίες, που αποτελούν τη διατροφή του. Η επιστήμη της διατροφής μελετά τους κανόνες που καθορίζουν τη διατροφή του ανθρώπινου οργανισμού. Η διατροφή συνδέεται άμεσα με τις έννοιες: τρόφιμο και θρεπτικές και συμπληρωματικές ουσίες. Οι θρεπτικές ουσίες είναι χημικές ουσίες που εισαγόμενες στον οργανισμό:
– Του δίνουν την απαιτούμενη ενέργεια για τη διατήρηση σταθερής της θερμοκρασίας του, την κίνηση και γενικά για την παραγωγή έργου και
– Χρησιμεύουν, μεταβολιζόμενες, στη δόμηση και στην ανάπλαση των φθαρμένων ιστών.
Στις θρεπτικές ουσίες ανήκουν τρεις μεγάλες ομάδες χημικών ουσιών:
-Οι υδατάνθρακες
-Οι πρωτεΐνες και τα λίπη
-Τα λιποειδή

Οι συμπληρωματικές ουσίες είναι χημικές ουσίες που παρ’ όλο ότι στερούνται δυναμικής ενέργειας, δηλαδή μεταβολιζόμενες δεν παράγουν θερμότητα, κίνηση ή άλλη μορφή ενεργείας, συμμετέχουν στις διάφορες διεργασίες του οργανισμού κατά την ανταλλαγή της ύλης. Στην ομάδα αυτή ουσιών ανήκουν βασικά:
-Τα ανόργανα άλατα
-Το ύδωρ
-Οι βιταμίνες και
-Η κυτταρίνη

Οι επτά αυτές ομάδες θρεπτικών και συμπληρωματικών ουσιών έχουν ονομασθεί ΤΑ ΕΠΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Η διατροφή του ανθρώπου συνδέεται στενά με την υγεία του, την οποία και επηρεάζει. Η επιλογή καλής και ισορροπημένης διατροφής, δηλαδή της σωστής διατροφής, αποτελεί προϋπόθεση για την υγεία του ατόμου και βελτιώνει τις δραστηριότητές του, ενώ παράλληλα συντελεί στη μακροζωία και στην ευτυχία του.
Ένα υγιεινά διατρεφόμενο άτομο εμφανίζεται μακροσκοπικά ζωηρό, σωματικά και πνευματικά διακατέχεται από αισιοδοξία για τη ζωή και συγχρόνως ανθίσταται αποτελεσματικότερα στις διάφορες λοιμώξεις, με αποτέλεσμα την παράταση της φυσιολοφικής του δραστηριότητας.
Αντίθετα, όταν το άτομο προσλαμβάνει ελαττωμένες ποσότητες θρεπτικών ουσιών, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν συνθήκες υποσιτισμού, χωρίς όμως, αυτό να σημαίνει ότι διατροφή κάτω από ένα βέλτιστο επίπεδο αποτελεί και υποσιτισμό του ή ότι το άτομο δεν διατηρείται καλά στην υγεία του. Πάντως, ένα άτομο που προσλαμβάνει θρεπτικές ουσίες σε ποσότητες κατώτερες από το βέλτιστο επίπεδό τους έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστεί φθορά σε σχέση με άλλο άτομο κανονικά και σωστά διατρεφόμενο.

Ένας καθημερινός οδηγός τροφίμων σε μερίδες
Κανένα τρόφιμο δεν μπορεί να παρέχει όλες τις θρεπτικές ουσίες στην ποσότητα που χρειάζεστε. Παραδείγματος χάριν, το γάλα παρέχει το ασβέστιο, αλλά λίγο σίδηρο. Το κρέας παρέχει σίδηρο, αλλά λίγο ασβέστιο. Για να έχετε μια θρεπτική διατροφή, πρέπει να τρώτε ποικιλία τροφίμων. Ένας τρόπος να βεβαιωθεί η ποικιλία — και μαζί της, μια ευχάριστη και θρεπτική διατροφή — είναι να επιλέγονται τα τρόφιμα κάθε ημέρα από τις πέντε σημαντικές ομάδες τροφίμων που περιγράφονται κατωτέρω.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να καταναλώνουν τουλάχιστον το χαμηλότερο αριθμό μερίδων από κάθε ομάδα τροφίμων. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστούν περισσότερες λόγω του επιπέδου του μεγέθους και της δραστηριότητας των σωμάτων τους. Εκείνοι που είναι σε μια δίαιτα απώλειας βάρους πρέπει επίσης να προσλαμβάνουν ποικιλία τροφίμων, αλλά θα χρειαστούν τις λιγότερες ή μικρότερες μερίδες. Πρέπει επίσης να τρώνε λιγότερα τρόφιμα υψηλά στις θερμίδες και χαμηλά στις ουσιαστικές θρεπτικές ουσίες, όπως είναι τα λίπη και τα έλαια, οι ζάχαρες και τα οινοπνευματώδη ποτά.
Τα συμπληρώματα μερικών θρεπτικών ουσιών που λαμβάνονται τακτικά σε μεγάλα ποσά μπορούν να είναι επιβλαβή. Η βιταμίνη και τα συμπληρώματα με ανόργανα άλατα ακριβώς στις ή κάτω από τις Συνιστώμενες Ημερήσιες Προσλήψεις (ΣΗΠ) είναι ασφαλείς, αλλά απαιτούνται σπάνια εάν τρώτε ποικιλία τροφίμων.

ΟΜΑΔΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ – ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΜΕΡΙΔΕΣ
1 – Λίπη και γλυκά …………………………………. τρώτε λιτά
2 – Γάλα, γιαούρτι και τυρί ………………………….. 2 – 3 μερίδες
3 – Κρέατα, πουλερικά, ψάρια, ξηρά φασόλια και μπιζέλια, αυγά, και καρύδια … 2 – 3 μερίδες
4 – Λαχανικά ……………………………………… 3 – 5 μερίδες
5 – Φρούτα ……………………………………… 2 – 4 μερίδες
6 – Ψωμιά, δημητριακά, ρύζι, και ζυμαρικά ………… 6 – 11 μερίδες

ΤΙ ΜΕΤΡΑΜΕ ΩΣ ΜΕΡΙΔΑ;
Η έννοια της μερίδας είναι καθαρά πρακτική και δεν έχει ένα μοναδικά καθορισμένο βάρος. Ο ακόλουθος πίνακας προσεγγίζει τι μετράμε ως μερίδα για κάθε ομάδα τροφίμων.

Ομάδα 1: Για τα Γλυκά μια μερίδα αντιστοιχεί σε:
α – 60 γρ. σκληρών καραμελών
β – μια μέση γκοφρέτα (μπάρα) σοκολάτας
Ομάδα 2: Για το Γάλα μια μερίδα αντιστοιχεί σε:
α – ένα φλιτζάνι του γάλακτος ή του γιαουρτιού (400 γρ.)
β – 100 γρ. τυριού
Ομάδα 3: Για το Κρέας μια μερίδα αντιστοιχεί σε:
α – 140 – 180γρ. μαγειρευμένου κρέατος, πουλερικών ή ψαριών
β – ένα φλιτζάνι μαγειρευμένων ξηρών φασολιών αντιστοιχεί σε 30 γρ. Κρέατος ή μια μερίδα λαχανικών
γ – Ένα αβγό μετράει σαν 30 γρ. κρέατος
Ομάδα 4: Για τα Λαχανικά μια μερίδα αντιστοιχεί σε:
α – δύο περίπου φλιτζάνια ωμών λαχανικών σε φύλλα
β – ένα φλιτζάνι άλλων λαχανικών, μαγειρευμένων ή τεμαχισμένων ωμών
γ – ένα φλιτζάνι χυμού λαχανικών
Ομάδα 5: Για τα Φρούτα μια μερίδα αντιστοιχεί σε:
α – ένα μήλο ή μια μπανάνα
β – ένα φλυτζάνι χυμού φρούτων
γ – ένα φλιτζάνι τεμαχισμένων φρούτων
Ομάδα 6: Για τα Δημητριακά μια μερίδα αντιστοιχεί σε:
α – μια φέτα ψωμιού πάχους 1 εκατ. (περίπου 25-30 γρ.)
β – 60 γρ. δημητριακών έτοιμων για κατανάλωση
γ – ένα φλιτζάνι ρυζιού ή ζυμαρικών
Ο καθημερινός πρακτικός οδηγός τροφίμων σε μερίδες εκφράζεται με τη μορφή μιας πυραμίδας. Η ανάλυση της διατροφής σας σε μορφή πυραμίδας μερίδων πρέπει να οδηγεί σε μια ισορροπημένη πυραμίδα όπου η πρόσληψη σε μερίδες των χαμηλότερων ομάδων να είναι ευρύτερη από εκείνη των ανώτερων ομάδων. Εντούτοις, εάν η πυραμίδα σας είναι ισορροπημένη θα έχετε μια υγιεινή και ποικίλη διατροφή.

ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΟ

ΔΕΥΤΕΡΑ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα κοτόπουλο με πατάτες φούρνου
– 1 φέτα ψωμί και
– σαλάτα

ΤΡΙΤΗ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα ψάρι πλακί * στο φούρνο
– 1 φέτα ψωμί
– τυρί και
– σαλάτα
* Το ψάρι πλακί θα μπορούσε να περιέχει και πατάτες

ΤΕΤΑΡΤΗ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα φακές
– 1 φέτα ψωμί
– τυρί νηστίσιμο και
– σαλάτα

ΠΕΜΠΤΗ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα μακαρόνια με κιμά
– 1 φέτα ψωμί
– τυρί και
– σαλάτα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα ρεβίθια
– 1 φέτα ψωμί
– τυρί νηστίσιμο και
– σαλάτα

ΣΑΒΒΑΤΟ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα μπριζόλα με ρύζι
– 1 φέτα ψωμί και
– σαλάτα

ΚΥΡΙΑΚΗ
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:

– 1 Μερίδα γεμιστά *
– 1 φέτα ψωμί
– τυρί και
– σαλάτα
* Η γέμιση των γεμιστών θα είναι με ρύζι και όχι με κιμά

>Προαιρετικά όλα τα παραπάνω γεύματα θα μπορούσαν να συνοδευτούν και από 1 φρούτο αλλά το καλύτερο θα ήταν να καταναλωθεί 2 ώρες πριν το κύριο γεύμα ή 2 ώρες μετά από αυτό.

>Επίσης είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η κατανάλωση τυριού είναι απαραίτητη γιατί:
1. η θρεπτική του αξία είναι μεγάλη και
2. γιατί τα άτομα που σιτίζονται στις μητροπόλεις τρώνε κατα βάση μια φορά την ημέρα. Γι’ αυτό τοποθετήθηκε και στο διαιτολόγιο μας με τη μορφή έστω του νηστήσιμου τυριού τις ημέρες Τετάρτη και Παρασκευή.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

-πατάτες γιαχνί
-λαχανόρυζο
-φασολάκια με πατάτες
-αρακά με πατάτες
-φασόλες φούρνου
-μαυρομάτικα

-τραχανά *
-ψαρόσουπα *
-ντολμαδάκια

Η γέμιση γίνεται με ρύζι

Όλα τα παραπάνω γεύματα θα συνοδευτούν από:
– 1 φέτα ψωμί
– Τυρί (ή νηστίσιμο) και
– Σαλάτα

Συνοδευτικά για:

ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΜΠΡΙΖΟΛΑ

– Πατάτες
– Ρύζι
– Διάφορα ζυμαρικά
– Αρακά
– Μπάμιες
-Τα παραπάνω γεύματα θα συνοδευτούν από:
1 φέτα ψωμί και
σαλάτα

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

– Κιμά
– Τυρί ή νηστίσιμο
– Σάλτσα ντομάτας και βασιλικού
– Σάλτσα μανιταριών
Τα παραπάνω γεύματα θα συνοδευτούν από:
1 φέτα ψωμί
Τυρί (ή νηστίσιμο) όπου δεν υπάρχει και
σαλάτα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Πηγές Internet
a.
2. Πλέσσας, Σ.Τ (1998). Διαιτητική του Ανθρώπου. Πανεπιστήμιο Αθήνας, Τμήμα Νοσηλευτικής.

 

 

 

 

Εγγραφείτε για τα για ενημερωτικά δελτία μας(newsletters)!

Newsletters Απλό κείμενοHTML Μήνυμα e-mail  

Προβολή όλων

 

Διαβάστε το τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΤΑΛΑΝΤΟ

 

Ευαγές Ίδρυμα “Ο Επιούσιος” Συσσίτια απόρων της Ι.Μ. Λαρίσης & Τυρνάβου